


Anlage Süd (pol. „Założenie Południe”; inna nazwa: Askania Süd[1]) – kwatera główna Adolfa Hitlera (Führerhauptquartier) w Stępinie-Cieszynie (około 45 kilometrów na południowy zachód od Rzeszowa) i Strzyżowie (około 30 kilometrów na południowy zachód od Rzeszowa) w województwie podkarpackim, zbudowana w czasie II wojny światowej.
Charakterystyka
[edytuj | edytuj kod]Główną częścią kwatery, wzniesionej w latach 1940–1941 przez Organizację Todta pod szyldem firmy zbrojeniowej Askania Werke przy linii kolejowej Rzeszów-Jasło (obecnie linia kolejowa nr 106), były dwa betonowe tunele schronowe przeznaczone dla pociągów sztabowych Hitlera:
- tunel schronowy w Stępinie-Cieszynie, zbudowany na otwartej przestrzeni (długość około 393 metry[2])
- tunel schronowy w Strzyżowie, usytuowany pod ziemią (długość około 438 metrów)
Do schronów w Stępinie-Cieszynie i Strzyżowie doprowadzono bocznice kolejowe; w pobliżu tuneli powstały dodatkowe budowle zaplecza. W trakcie budowy wykorzystywano niewolniczą pracę Żydów, m.in. z obozu w Szebniach.
Instalacje powstały nakładem pracy ok. 7000 robotników zatrudnionych przez blisko rok, ogółem 1,2 mln dni roboczych[3].
W dniach 27–28 sierpnia 1941 w Stępinie miało odbyć się spotkanie Hitlera i Mussoliniego w sprawie trwającej inwazji na ZSRR.
Tunele schronowe w Stępinie-Cieszynie i Strzyżowie są dostępne dla zwiedzających[4].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Martin Saule , Wolfsschanze. »Führerhauptquartier« in Masuren, Berlin: Christoph Links , 2014, s. 8, ISBN 978-3-86153-768-7 .
- ↑ Informacje o tunelu schronowym w Stępinie-Cieszynie na stronach Urzędu Gminy Frysztak
- ↑ John Grehan , Hitler's Wolfsschanze: The Wolf's Lair Headquarters on the Eastern Front – An Illustrated Guide, Barnsley: Frontline Books , 2021, s. 6, ISBN 978-1-52675-311-3 .
- ↑ Informator turystyczny na stronie Urzędu Gminy Frysztak oraz Serwis informacyjny miasta i gminy Strzyżów
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Peter Hoffmann , Hitler's Personal Security: Protecting the Führer, 1921-1945, Da Capo Press 2000, s. 148