Allochrocebus
| Allochrocebus | |||
| D.G. Elliot, 1913[1] | |||
 Koczkodan górski (A. lhoesti) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | zwierzęta | ||
| Typ | strunowce | ||
| Podtyp | kręgowce | ||
| Gromada | ssaki | ||
| Podgromada | żyworodne | ||
| Rząd | naczelne | ||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Parvordo | |||
| Nadrodzina | koczkodanowce | ||
| Rodzina | koczkodanowate | ||
| Podrodzina | koczkodany | ||
| Plemię | Cercopithecini | ||
| Rodzaj | Allochrocebus | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
| Cercopithecus l’hoesti P.L. Sclater, 1899 | |||
| Gatunki | |||
| |||
| |||
Allochrocebus – rodzaj ssaków naczelnych z podrodziny koczkodanów (Cercopithecinae) w obrębie rodziny koczkodanowatych (Cercopithecidae).
Zasięg występowania
Rodzaj obejmuje gatunki występujące w zachodniej i środkowej Afryce[2][3].
Morfologia
Długość ciała (bez ogona) samic 37–55 cm, samców 42–70 cm, długość ogona samic 41–67 cm, samców 50–76 cm; masa ciała samic 2,9–4,5 kg, samców 4,7–10 kg[3][4].
Systematyka
Rodzaj zdefiniował w 1913 roku amerykański przyrodnik Daniel Giraud Elliot w książce swojego autorstwa poświęconej przeglądowi systematycznemu naczelnych[1]. Na gatunek typowy Elliot wyznaczył (oryginalne oznaczenie) koczkodana górskiego (A. lhoesti).
Etymologia
Allochrocebus: gr. αλλοχρως allokhrōs, αλλοχρωτος allokhrōtos ‘obco wyglądający’, od αλλος allos ‘inny’, χρως khrōs ‘skóra i ciało, cera, karnacja’; κηβος kēbos ‘długoogoniasta małpa’[1].
Podział systematyczny
Takson wyodrębniony z Cercopithecus[3][2]. Do rodzaju należą następujące gatunki[5][4][2]:
| Grafika | Gatunek | Autor i rok opisu | Nazwa zwyczajowa[6] | Podgatunki[3][2][4] | Rozmieszczenie geograficzne[3][2][4] | Podstawowe wymiary[3][4][a] | Status IUCN[7] |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | Allochrocebus lhoesti | (P.L. Sclater, 1899) | koczkodan górski | gatunek monotypowy | wschodnia Demokratyczna Republika Konga (od rzeki Lualaba na wschód do Lasu Równikowego Ituri; dodatkowa populacja na południe od dolnego biegu rzeki Lindi), południowo-zachodnia Uganda, Rwanda i północne Burundi | DC: 45–70 cm DO: 46–76 cm MC: 3–10 kg | VU |
 | Allochrocebus preussi | (Matschie, 1898) | koczkodan stokowy | 2 podgatunki | południowo-wschodnia Nigeria i południowo-zachodnie wyżyny Kamerunu (wyżyny rzeki Cross River, Park Narodowy Korup, wyżyny Bamenda i góra Kamerun) oraz wyspa Bioko (Gwinea Równikowa) | DC: 37–70 cm DO: 41–76 cm MC: 2,9–10 kg | EN |
 | Allochrocebus solatus | (M.J.S. Harrison, 1988) | koczkodan słoneczny | gatunek monotypowy | Gabon (na południe od rzeki Ogowe, na zachód od rzeki Offoué; zachodnia granica niejasna, ale odnotowano go na wschód od Parku Narodowego Waka, południowa granica nieznana, ale rozciąga się do masywu Chaillu) | DC: 50–70 cm DO: 60–76 cm MC: 3,5–9 kg | NT |
Kategorie IUCN: NT – gatunek bliski zagrożenia, VU – gatunek narażony, EN – gatunek zagrożony.
Uwagi
- ↑ DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała
Przypisy
- ↑ a b c D.G. Elliot: A review of the primates. Cz. 2: Anthropoidea: Aotus to Lasiopyga. New York: American Museum of Natural History, 1913, s. 296, seria: Monograph series (American Museum of Natural History), cz. 1. (ang.).
- ↑ a b c d e C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 234. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ a b c d e f D. Zinner, G.H. Fickenscher, Ch. Roos, M.V. Anandam, E.L. Bennett, T.R.B. Davenport, N.J. Davies, K.M. Detwiler, A. Engelhardt, A.A. Eudey, E.L. Gadsby, C.P. Groves, A. Healy, K.P. Karanth, S. Molur, T. Nadler, M.C. Richardson, E.P. Riley, A.B. Rylands, L.K. Sheeran, N. Ting, J. Wallis, S.S. Waters & D.J. Whittaker: Family Cercopithecidae (Old World Monkeys). W: R.A. Mittermeier, A.B. Rylands & D.E. Wilson (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 3: Primates. Barcelona: Lynx Edicions, 2013, s. 675–676. ISBN 978-84-96553-89-7. (ang.).
- ↑ a b c d e Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 152. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
- ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-09-22]. (ang.).
- ↑ Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 45–46. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ Home. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-08-08]. (ang.).
