 porucznik saper
| |
| Data i miejsce urodzenia |
1 marca 1908 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
20–22 kwietnia 1940 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki |
6 batalion saperów |
| Stanowiska |
zarządca składnicy |
| Główne wojny i bitwy | |
Albin Stanisławski (ur. 17 lutego?/1 marca 1908 w Pińsku, zm. 20–22 kwietnia[1] 1940 w Katyniu) – porucznik saperów Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]
Był synem Jana, kolejarza pochodzącego z Żarnowca (woj. kieleckie) i Marii z Jaklewiczów urodzonej w Kazimierzy Wielkiej. Rodzina była wyznania rzymskokatolickiego, mieszkała w Pińsku przy ul. Poleskiej 57.
Wybuch I wojny światowej spowodował przeniesienie się Stanisławskich do Kazimierzy Wielkiej. Ponowny powrót na kresy nastąpił po odzyskaniu niepodległości i zwycięskiej wojnie 1920 r. Stanisławscy zamieszkali na stałe w Brześciu, gdzie ojciec otrzymał posadę na kolei. Albin Stanisławski ukończył tu Gimnazjum Państwowe im. Romualda Traugutta i Szkołę Średnią Techniczną, uzyskując w 1928 roku tytuł technika mechanika. Przeszedł także szkolenie w ramach przysposobienia wojskowego 2. stopnia w 82 pułku piechoty.
29 października 1928 roku został powołany do Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty Nr 9A w Łukowie. 26 października 1928 roku złożył przysięgę. 10 grudnia 1928 roku został mianowany starszym szeregowcem podchorążym, 2 lutego 1929 roku – kapralem podchorążym, a 17 maja 1929 roku – plutonowym podchorążym. 22 maja 1929 roku został przeniesiony do 82 pułku piechoty i przydzielony do 3 kompanii ckm. 20 września 1929 roku zwolniony został do rezerwy w stopniu plutonowego podchorążego.
Pracę zarobkową podjął jako konstruktor w Fabryce Maszyn i Narzędzi Wiertniczych w Gliniku Mariampolskim (obecnie dzielnica Gorlic). W 1931 roku pracował w Warsztatach Portowych Marynarki Wojennej w Pińsku. Następnie został zawiadowcą parowozowni w Pińsku.
W 1931 roku podczas ćwiczeń rezerwy w 82 pp awansowany na stopień sierżanta podchorążego. Z dniem 1 stycznia 1934 roku awansował na podporucznika rezerwy. 28 kwietnia 1937 roku zwrócił się z prośbą o przyjęcie do służby stałej w korpusie oficerów saperów. Prośba została rozpatrzona pozytywnie i w stopniu podporucznika został przydzielony do 6 batalionu saperów w Brześciu nad Bugiem, gdzie objął stanowisko zastępcy komendanta parku saperów. W opinii z października 1938 roku scharakteryzowany został przez dowódcę 6 bsap, podpułkownika Emila Strumińskiego jako „bardzo dobry oficer – typ bojowy”.
W 1939 roku został wyznaczony na stanowisko zarządcy Składnicy Saperskiej Nr 9 w Brześciu nad Bugiem. Na tym stanowisku zastała go wojna. Po agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 dostał się do niewoli sowieckiej. Według stanu z grudnia 1939 był jeńcem obozu w Kozielsku[1]. Między 19 a 21 kwietnia 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika Zarządu NKWD Obwodu Smoleńskiego[1] – lista wywózkowa nr 035/1 z 16 kwietnia 1940[1][2]. Został zamordowany między 20 a 22 kwietnia 1940 w lesie katyńskim[1][2] przez funkcjonariuszy Obwodowego Zarządu NKWD w Smoleńsku oraz pracowników NKWD przybyłych z Moskwy na mocy decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940. Ofiary tej zbrodni grzebano w bezimiennych mogiłach zbiorowych, gdzie od 28 lipca 2000 mieści się oficjalnie Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu[3][4]. W miejscu tym prowadzone były ekshumacje i prace archeologiczne[5][6]. W 1943 jego ciało w mundurze[7] zostało zidentyfikowane w toku ekshumacji nadzorowanych przez Niemców[8] pod numerem 3245[9][10][1][2][7] (raport dzienny z 26 maja 1943)[1]. Przy jego szczątkach znaleziono: metrykę ślubu, list, odcinek pocztowy, kartę szczepień w Kozielsku, pocztówkę z nadawcą: Stanisława Stanisławska, Brześć Litewski, ul. 9 Lutego Nr. 39.[7][11]. Figuruje na liście Komisji Technicznej PCK pod numerem 03245[11]. W Archiwum Robla w pakiecie 03-02[1], wymieniony w niedatowanym spisie imiennym jeńców wojennych z „II Oddziału” obozu w Kozielsku, w zeszycie znalezionym przy zwłokach Łukasza Zwierkowskiego[12].
Minister Obrony Narodowej decyzją Nr 439/MON z 5 października 2007 awansował go pośmiertnie na stopień kapitana[13]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007[14] w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Pozostawił syna Bogusława[2] (ur. w 1934), córkę i żonę Stanisławę, która wraz z dziećmi została zesłana do Kazachstanu. Córka nie przeżyła trudów zesłania. Po wojnie jego żona wraz z synem zamieszkali w Siedlcach.
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]Uczczony przez żołnierzy 7 Okręgowej Składnicy Sprzętu Inżynieryjnego i Materiałów Wybuchowych tabliczką pamiątkową w kościele parafii św. Jadwigi Królowej w Choszcznie.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- obozy NKWD dla jeńców polskich
- ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Katyniu
- kampania wrześniowa
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 709.
- ↑ a b c d Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 590.
- ↑ 20 lat temu otwarto Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu - Redakcja Polska - polskieradio.pl [online], polskieradio.pl [dostęp 2025-01-18] (pol.).
- ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. LIII.
- ↑ Historia Zbrodni Katynskiej [online] [dostęp 2025-01-18] (pol.).
- ↑ Pierwsze ekshumacje w Katyniu. "Wszystko było przesiąknięte zapachem śmierci" - Historia [online], www.polskieradio.pl [dostęp 2025-01-18] (pol.).
- ↑ a b c Lista imienna zaginionych w ZSRR polskich jeńców wojennych z obozów Kozielsk - Ostaszków - Starobielsk, „Orzeł Biały. Polska walcząca o wolność.” (9 (347)), pbc.uw.edu.pl, 26 lutego 1949, s. 4 [dostęp 2025-02-06] (pol.).
- ↑ Instytut Pamięci Narodowej - Kraków, Niemcy w Katyniu w 1943 roku, „Instytut Pamięci Narodowej - Kraków” [dostęp 2025-02-01] [zarchiwizowane z adresu 2024-12-06] (pol.).
- ↑ Auswärtiges Amt, „Amtliches Material zum Massenmord von Katyn“, 1943, s. 251 [dostęp 2025-02-06] (niem.).
- ↑ Katyń według źródeł niemieckich – 1943 r.. stankiewicze.com. [dostęp 2025-02-06].
- ↑ a b Mariusz Olczak (red.), Katyń. Listy ekshumacyjne i dokumenty Zarządu Głównego Polskiego Czerwonego Krzyża 1943–1944., koszalin.ap.gov.pl, s. 266, ISBN 83-89986-91-4 [dostęp 2025-02-06] (pol.).
- ↑ Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 344.
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 115 [dostęp 2025-02-06] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Andrzej Szutowicz, Por. Albin Stanisławski, „Kawaliera” nr 2, str.4-5, Drawno 2002.
- Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
- Убиты в Катыни. Księga pamięci polskich jeńców wojennych – więźniów obozu NKWD w Kozielsku, rozstrzelanych decyzją Biura Politycznego Komitetu Centralnego Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii (b) z 5 marca 1940 roku. Лариса Еремина (red.). Moskwa: Stowarzyszenie Memoriał, 2015. ISBN 978-5-78700-123-5.