(951) Gaspra
Gaspra sfotografowana przez sondę Galileo | |||
Odkrywca | Grigorij Nieujmin | ||
---|---|---|---|
Data odkrycia | 30 lipca 1916 | ||
Numer kolejny | 951 | ||
Oznaczenie tymczasowe | 1916 S45 | ||
Charakterystyka orbity (J2000) | |||
Przynależność obiektu | Pas główny | ||
Półoś wielka | 2,2099 au | ||
Mimośród | 0,1733 | ||
Peryhelium | 1,8255 au | ||
Aphelium | 2,8340 au | ||
Okres obiegu wokół Słońca | 3 lata 102 dni 5 godzin | ||
Średnia prędkość | 19,88 km/s | ||
Inklinacja | 4,10° | ||
Charakterystyka fizyczna | |||
Średnica | 18,2×10,5×8,9 km | ||
Masa | 2-3×1016 kg | ||
Średnia gęstość | ~2,7 g/cm3 | ||
Okres obrotu | (7 h 5 min 30 s) h | ||
Albedo | 0,22 | ||
Jasność absolutna | 11,46m | ||
Typ spektralny | Typ S | ||
Średnia temperatura powierzchni | śred. ~181 K | ||
Satelity naturalne | brak | ||
|
(951) Gaspra – jedna z mniejszych planetoid z pasa głównego. Należy do rodziny Flora.
Odkrycie
Została odkryta 30 lipca 1916 roku w Obserwatorium Simejiz na górze Koszka na Krymie przez rosyjskiego astronoma Grigorija Nieujmina. Nazwa pochodzi od ukraińskiego nadmorskiego uzdrowiska Haspra.
Orbita
Orbita Gaspry jest nachylona do płaszczyzny ekliptyki pod kątem 4,1°. Na jeden obieg wokół Słońca potrzebuje 3 lat i 102 dni, krążąc w średniej odległości 2,21 au. Średnia prędkość orbitalna wynosi około 19,88 km/s.
Właściwości fizyczne
Gaspra ma bardzo nieregularny kształt o rozmiarach 18,2 × 10,5 × 8,9 km. Jej albedo wynosi 0,22, a jasność absolutna 11,46m. Średnia temperatura na powierzchni sięga około 181 K (maks. 8 °C). Zaliczana jest do typu S. Rotuje w okresie 7 godzin i 5 minut (0,293 dnia), oś obrotu nachylona jest do płaszczyzny ekliptyki pod kątem 72°.
Na powierzchni zalega cienka warstwa regolitu. Stwierdzono występowanie krzemianów, powszechnie występują oliwin i piroksen w proporcjach od 1:4 do 1:7[potrzebny przypis]. Jest na niej wiele małych kraterów, nie zauważono jednak bardzo dużych. Przypuszcza się, że powierzchnia Gaspry jest stosunkowo młoda (20–300 mln lat)[potrzebny przypis].
Badania bezpośrednie
29 października 1991 roku sonda kosmiczna Galileo przeleciała w odległości ok. 1600 km od Gaspry, wykonując 57 kolorowych zdjęć obejmujących około 80% powierzchni.
Lista tworów geologicznych na powietrzni Gaspry
Regiony na powierzchni Gaspry zostały nazwane na cześć astronomów związanych z tą planetoidą.
Region | Nazwa na cześć |
---|---|
Dunne Regio | James Dunne |
Neujmin Regio | Grigorij Nieujmin |
Yeates Regio | Clayne Yeates |
Kratery uderzeniowe na powierzchni Gaspry noszą nazwy pochodzące od słynnych miejscowości uzdrowiskowych. Jeden z nich nazwano Krynicą od uzdrowiska w Polsce.
Krater | Nazwa pochodzi od |
---|---|
Aix | Aix-en-Provence, Francja |
Alupka | Ałupka, Ukraina |
Baden-Baden | Baden-Baden, Niemcy |
Badgastein | Bad Gastein, Austria |
Bagnoles | Bagnoles, Francja |
Bath | Bath, Wielka Brytania |
Beppu | Beppu, Japonia |
Brookton | Brookton, Nowy Jork, Stany Zjednoczone |
Calistoga | Calistoga, Kalifornia, Stany Zjednoczone |
Carlsbard | Karlowe Wary, Czechy |
Charax | Charaks, Ukraina |
Helwan | Heluan, Egipt |
Ixtapan | Ixtapan, Meksyk |
Katsiveli | Katsiveli, Ukraina |
Krynica | Krynica-Zdrój, Polska |
Lisdoonvarna | Lisdoonvarna, Irlandia |
Loutraki | Lutraki, Grecja |
Mandal | Mandal, Norwegia |
Manikaran | Manikaran, Indie |
Mariánské Lázně | Mariánské Lázně, Czechy |
Miskhor | Miskhor, Ukraina |
Moree | Moree, Australia |
Ramlösa | Ramlösa, Szwecja |
Rio Hondo | Rio Hondo, Argentyna |
Rotorua | Rotorua, Nowa Zelandia |
Saratoga | Saratoga, Nowy Jork, Stany Zjednoczone |
Spa | Spa, Belgia |
Tang-Shan | Tangshan, Chiny |
Yalova | Yalova, Turcja |
Yalta | Jałta, Ukraina |
Zohar | Zohar, Izrael |
Zobacz też
Bibliografia
- (951) Gaspra w bazie Jet Propulsion Laboratory (ang.)
- (951) Gaspra w bazie Minor Planet Center (ang.)
Linki zewnętrzne
- Diagram orbity (951) Gaspra w bazie Jet Propulsion Laboratory (ang.)
- Gaspra. [w:] Gazetteer of Planetary Nomenclature [on-line]. IAU, USGS, NASA. [dostęp 2016-03-22]. (ang.).
- PWN: 3904174
- Hrvatska enciklopedija: 68322