Stalbrand

Wake bij De Knorhof in Erichem, in juli 2017 verwoest door een stalbrand.
Hanneke van Ormondt van Wakker Dier in 2016 bij Omroep Brabant over stalbranden

Een stalbrand gebeurt wanneer een stal voor de huisvesting van vee in brand vliegt en geheel of gedeeltelijk wordt beschadigd of verwoest. Hierbij kunnen de aanwezige dieren om het leven komen en schadelijke stoffen vrijkomen, naast financiële en materiële schade voor de eigenaars en omwonenden.

België

Problematiek

Volgens Prevent Agri wordt er in België nog te weinig rekening gehouden met stalbranden. Vaak zijn er geen brandblusapparaten aanwezig en andere veiligheidsmaatregelen blijven dikwijls achterwege omdat dit de veebedrijven veel geld kost en men in de boekhouding geen oog heeft voor mogelijke ongelukken.

Er is geen betrouwbare ongevallenstatistiek beschikbaar, omdat registratie ervan alleen voor werknemers verplicht is en niet voor bedrijfsleiders.[1]

Vlaams Parlementslid Hermes Sanctorum (destijds lid van Groen!) vroeg op 10 mei 2011 aan Vlaams minister-president Kris Peeters, tevens Vlaams minister van landbouw, hoeveel stalbranden er de voorgaande jaren waren gebeurd en hoeveel dieren daarbij waren omgekomen, en of, en zo ja hoe, de minister van plan was hiertegen maatregelen te nemen. Peeters antwoordde in juni dat er tussen 1 mei 2006 en 1 mei 2011 in heel België 143 stalbranden waren geweest, waarvan er in 62 gevallen dieren omkwamen. Het dodental bedroeg 192.862 dieren, waaronder 27.851 varkens, 196 runderen, 164.000 stuks pluimvee (geschat/afgerond, vooral kippen), 8 paarden, 7 geiten en enkele konijnen.

Van alle branden in België was ongeveer 4% een stalbrand, die meestal werd veroorzaakt door elektriciteit, oververhitting of kortsluiting van machines. Het Koninklijk Besluit van 19 december 1997 regelt de brandveiligheid van gebouwen; hier is op 15 augustus 2009 bijlage 6 aan toegevoegd die de brandveiligheid van industriële gebouwen regelt, waaronder gebouwen die dienen voor het bedrijfsmatig houden van dieren. Bijlage 6 bevat strengere brandveiligheidsmaatregelen dan daarvoor, maar geldt alleen voor nieuwbouwstallen; stallen ouder dan 2009 voldeden mogelijk nog niet aan de nieuwe veiligheidseisen. Peeters rondde af met het noemen van enkele potentiële veiligheidsvoorschriften, maar zei dat brandveiligheid een federale bevoegdheid was (en de Vlaamse overheid dus geen extra maatregelen mocht nemen).[2]

Nadat bij een stalbrand in Moerkerke in september 2020 duizend varkens waren omgekomen, stonden stalbranden opnieuw op de politieke agenda. Vlaams Parlementslid Ludwig Vandenhove zei daarbij: "Het is duidelijk dat door de industriële wijze waarop deze dieren gekweekt worden en de manier waarop ze in stallen zitten, bijvoorbeeld in groepskooien, kraamkooien of dekstallen, de dieren niet kunnen ontsnappen en massaal sterven. Ik vind dan ook dat daar iets aan gedaan moet worden.”[3]

Grote stalbranden

Vermeld worden branden waarbij meer dan 1000 dieren omkwamen.

  • 7 juli 2014: 60.000 legkippen omgekomen in Merksplas.[4]
  • 21 januari 2017: 4.000 varkens (3.000 biggen en 980 zeugen) omgekomen in Aartrijke.[5]
  • 31 mei 2017: 26.000 kippen omgekomen in Oud-Turnhout.[6][7]
  • 16 december 2017: 2.000 varkens omgekomen in Grammene in de gemeente Deinze.[8]
  • In 2020 kwamen minstens 70.460 dieren om bij elf stalbranden, waaronder 68.502 kippen en 1850 varkens.[3]
    • 12 mei 2020: 16.000 kuikens omgekomen in Nieuwerkerken.[9]
  • In 2021 kwamen minstens 184.910 dieren om bij elf stalbranden: 183.000 kippen, 1625 varkens, 210 schapen en 75 runderen.[10]
    • 30 juni 2021: 18.000 kippen omgekomen in Opglabbeek.[11]
    • 14 september 2021: 165.000 legkippen omgekomen in Sint-Niklaas.[12]
    • 9 november 2021: 1.700 varkens komen om in Kasterlee.[13]
  • 19 januari 2022: 1.200 biggen en zeugen komen om in Geluwe.[14]
  • 23 november 2022: Bijna 10.000 kuikens komen om in Peer.[15]
  • 22 juni 2023: Bijna 30.000 kippen komen om in Aalter.[16]
  • 1 juli 2023: 40.000 legkippen komen om in Merksplas.[17]
  • 8 juli 2023: 2.500 varkens komen om in Bovekerke.[18]
  • 28 november 2023: 40.000 legkippen komen om in Anzegem.[19]
  • 20 maart 2024: 30.000 kippen komen om in Zele.[20]

Canada

Problematiek

De Canadian Coalition for Farm Animals becijferde dat er tussen januari 2015 en oktober 2018 610.000 boerderijdieren waren gestorven in branden, waaronder 5.000 koeien, 13.000 kalkoenen, 82.000 varkens en 450.000 kippen. Nationale statistieken over de oorzaak van de branden zijn er niet. De provincie Ontario rapporteerde dat 40 procent van de stalbranden waarbij een oorzaak kon worden vastgesteld te wijten was aan gebreken door veroudering van elektrische systemen. Dit kan ernstige gevolgen hebben in een omgeving waar veel stof, vochtigheid en corrosieve gassen voorkomen.[21] De bouwbesluiten in verscheidene provincies vereisen niet dat stallen branddetectors en alarmsystemen hebben. De provincies baseren hun besluiten op de National Farm Building Code van de National Research Council. Een nieuwe versie van deze code is voorzien voor 2020, maar deze bevat mogelijk geen extra veiligheidsmaatregelen, omdat stallen worden gezien als "laagbezette" gebouwen.[22] Daarnaast worden brandveiligheidsvoorschriften opgenomen in de vrijblijvende praktijkrichtlijnen die de National Farm Animal Care Council publiceert; deze worden vaak toegepast door producenten.[23]

Sterfgevallen van dieren trekken, behalve in de lokale pers, meestal weinig aandacht van de media, tenzij het gaat om huisdieren of paarden.[22]

Grote stalbranden

Stalbrand in Manitoba in 2008.

Vermeld worden branden waarbij meer dan 1000 dieren omkwamen.

  • 13 maart 2015: 100.000 kippen omgekomen in Saint-Bernard-de-Michaudville, Quebec.[24]
  • 25 maart 2015: 2.200 varkens omgekomen in Kola, Manitoba.[25][26]
  • 17 april 2015: 3.000 varkens omgekomen in Sainte-Anne-des-Chênes, Manitoba.[27]
  • 6 september 2015: 22.000 kippen omgekomen in Zorra, Ontario.[28]
  • 27 december 2015: 3.000 varkens omgekomen in Plessisville, Quebec.[29]
  • 2 januari 2016: 50.000 eenden omgekomen in Racine, Quebec.[30]
  • 8 februari 2016: 6.500 kippen omgekomen in Sainte-Famille, Quebec.[31]
  • 17 maart 2016: 4.000 eenden omgekomen in Saint-Camille, Quebec.[32]
  • 27 september 2016: 45.000 omgekomen in Busby, Alberta.[33]
  • 16 november 2016: 27.000 hennen omgekomen in Terrebonne, Quebec.[34]
  • 17 januari 2017: 17.000 kippen omgekomen in Shefford, Quebec.[35]
  • 1 februari 2017: 4.000 varkens omgekomen in Plympton–Wyoming, Ontario.[36]
  • 10 augustus 2017: 4.000 varkens omgekomen in Watford, Ontario.[37]
  • 4 december 2017: 4.000 hennen omgekomen in Elgin, Quebec.[38]
  • 11 april 2018: 14.000 kuikens omgekomen in Port Coquitlam, Brits-Columbia.[39]
  • 27 mei 2018: 3.000 varkens omgekomen in de buurt van Otterville, Ontario.[40]
  • 5 juni 2018: 12.000 varkens omgekomen in Rosetown, Saskatchewan.[41]
  • 29 juni 2018: 60.000 hennen omgekomen in Rivière-Héva, Quebec.[42]
  • 15 oktober 2018: 30.000 kippen omgekomen in Sheffield Mills, Nova Scotia.[43]
  • 11 december 2018: 1.300 varkens omgekomen in Quinte West, Ontario.[44]

Duitsland

Grote stalbranden

Vermeld worden branden waarbij meer dan 1000 dieren omkwamen.

  • 15 maart 2017: 300 schapen, 500 lammetjes, 80 koeien en 6 paarden omgekomen in Elpersbüttel nadat een boerenzoon in de stal met vuur speelde. Door rook vergiftigde dieren in een aangrenzende stal moesten waarschijnlijk ook geruimd worden.[45]
  • 8 juni 2017: 8.000 kalkoenen omgekomen in Borken, vlak bij het Nederlandse Aalten.[46]
  • 2018-februari 2023: volgens een bericht van 13 maart 2023 van de Facebookgroep Stallbrände zijn ten minste 130.000 varkens omgekomen door branden en ventilatiestoringen.[47]
    • 30 maart 2021: Circa 57.000 varkens komen om bij een stalbrand in Alt Tellin. Op het bedrijf, dat was opgericht door Adriaan Straathof en verkocht aan een Zwitserse firma, was al vanaf de start veel kritiek wegens het grote brandgevaar.[48][49]

Nederland

Problematiek

De Knorhof brandde juli 2017 af.

Oorzaken en gevolgen

Veestallen zijn vaak zeer brandgevaarlijk door de aanwezigheid van stof, stro en mestgassen, terwijl staldaken vaak gemaakt zijn van licht ontvlambaar pur-schuim, zodat een brand zich snel kan verspreiden.[50] Luchtwasinstallaties, die de overheid in 2012 bij veel veebedrijven verplicht stelde om de ammoniakuitstoot terug te dringen, zijn vanwege de elektriciteit brandgevaarlijk.[51] Het luchtventilatiesysteem van luchtwassers kan een brand bovendien verder aanwakkeren.[50] Ook het feit dat de dieren vaak nergens heen kunnen vluchten voor brand en kippen van zichzelf erg brandbaar zijn, verhoogt het risico op een fatale afloop.[52] De fikse toename van het aantal megastallen van 2005 tot 2013, waarin branden moeilijker geïsoleerd en geblust kunnen worden, zorgt voor een verdere toename van het aantal slachtoffers.[53] Tussen 2006 en 2011 zijn door al deze factoren in Nederland ruim een miljoen dieren omgekomen in stalbranden.[54] Vaak zijn dieren die een stalbrand overleven zodanig vergiftigd door rook dat ze alsnog geruimd moeten worden.[51][55] Een systeem dat signaleert dat de temperatuur binnen de meterkast te veel schommelt of te hoog wordt als gevolg van haperingen aan het elektrisch systeem, werd anno 2021 getest bij ruim twintig varkenshouders.[56]

Veiligheidsmaatregelen en overheidsbeleid

Door een gebrek aan veiligheidsmaatregelen en door de overheid hiervoor opgestelde voorschriften, gaan veel staldieren dood die gered hadden kunnen worden. Dit kan bijvoorbeeld door vluchtroutes, sprinkler- en brandmeldinstallaties te installeren.[50][57] Sommige veehouders doen dit echter niet, omdat het vaak veel geld kost[53][58] en niet verplicht is.[50][54] Dieren hadden volgens het Bouwbesluit anno 2011 dezelfde status als bijvoorbeeld kantoorspullen en machines en verdienden geen extra bescherming.[54]

De Nederlandse overheid stelde daarop, samen met boeren, verzekeraars, brandweer en De Dierenbescherming,[50] het Actieplan Stalbranden 2012–2016 in werking 'om de hoeveelheid stalbranden en dierlijke brandslachtoffers fors te verminderen'.[53] Het Bouwbesluit werd gewijzigd in 2012[59] en opnieuw in 2014: zo moesten nieuwe stallen voortaan worden gebouwd met brandwerende materialen en brandcompartimenten en moest er bluswater aanwezig zijn.[53] Het actieplan leek echter niet te werken: het aantal stalbranden en dierlijke slachtoffers nam nog verder toe.[53][60] De nieuwe brandveiligheidseisen golden alleen voor stallen gebouwd na 2014; oudere stallen (15.500 van de ongeveer 16.550) bleven even onveilig, en in de periode 2014–2017 vonden branden vooral plaats in stallen gebouwd vóór 2014.[50][57][60]

In 2015 presenteerden de Nederlandse uitvinders Peter Berlang en Sjaam Hira aan de Tweede Kamer het kabelsysteem Stable Safe, dat zij ontwikkelden in samenwerking met brandweer Zuid-Oost Nederland en de Wageningen Universiteit. Met dit systeem klappen alle schotten en staldeuren open zodra vuur wordt gedetecteerd, en kan het vee de stalbrand ontsnappen. Bij een test vluchtte 65% van de varkens naar buiten, terwijl de rest op onderzoek uitging. De verwachting was dat bij echt vuur 90% van de varkens zou vluchten. Voor kippen zou het waarschijnlijk echter niet werken, omdat die bij angst plat op de grond gaan liggen.[61] Net als varkens vluchten koeien vaak niet meteen zodra er gevaar dreigt; paarden doen dat wel.[52]

De Spoordonkse varkenshouder Kees van der Meijden heeft na een stalbrand in 2013 naar eigen zeggen de 'meest brandveilige stal van Europa' gebouwd met tal van maatregelen tegen noodgevallen, waaronder een vernevelingsinstallatie die beter zou werken dan sprinklers, en leidt varkenshouders op in hoe zij hun beroep zo zorgvuldig mogelijk kunnen uitvoeren.[51] Bij de enige varkensvleesketen in Nederland met drie sterren van het Beter Leven keurmerk in Echt kwamen in 2016 bij een stalbrand geen varkens om, doordat zij naar buiten konden.[62]

Ook voor de nieuwe stallen was een brandmelder, sprinkelinstallatie of nooduitgang voor dieren anno 2017 nog steeds niet verplicht.[50] Onder meer stichting Wakker Dier en de Partij voor de Dieren pleitten daarom in juli 2017 voor nog strengere maatregelen en verplichtingen.[50] Een motie daartoe van Esther Ouwehand (PvdD) en Dion Graus (PVV) werd echter verworpen door een Kamermeerderheid van VVD, D66, CDA, CU en SGP.[53] Boerenbelangenorganisatie LTO Nederland was tegen verplichte sprinklerinstallaties, omdat deze onvoldoende getest zouden zijn en te duur, vooral voor kleinere bedrijven, en omdat in de meeste stallen toch nooit brand kwam. LTO was ervan overtuigd dat stallen veiliger waren geworden sinds de introductie van het actieplan, maar vroeg zich af waarom desondanks het aantal stalbranden en slachtoffers was toegenomen.[51]

In 2018 werd het Actieplan Brandveilige Veestallen 2018-2022 uitgebracht, een vervolg op het Actieplan Stalbranden 2012-2016.[63] In het nieuwe actieplan ligt het accent op het verbeteren van de brandveiligheid in bestaande stallen. De actiegroep Varkens in Nood maakte bezwaar tegen de vrijblijvendheid van de voorgestelde maatregelen en pleitte voor extra wettelijke eisen.[64]

Met ingang van 2020 gebruikt Brandweer Nederland een landelijke eenduidige manier van onderzoek en registratie van stalbranden, waarbij per kwartaal gerapporteerd wordt.[65] In oktober 2020 informeerde Minister Carola Schouten van Landbouw de Tweede Kamer over aanvullende maatregelen en toezeggingen in de aanpak van stalbranden. Verzekeraars gaven aan bereid te zijn samen met betrokken partijen de mogelijkheid van certificering te onderzoeken. Nagegaan zou worden of financiële ondersteuning vanuit het Rijk nodig was voor de toepassing van maatregelen in bestaande stallen die een stalbrand kunnen voorkomen of de gevolgen beperken, in het bijzonder van detectiesystemen in combinatie met compartimentering. Wageningen Livestock Research werd gevraagd te onderzoeken welke preventieve detectiesystemen praktisch toepasbaar en haalbaar zijn.

Dat compartimentering zinvol is, bleek in 2021 bij een grote brand in een stallencomplex in Netterden dat in 2020 is gebouwd. Negenduizend varkens waren gehuisvest in zeven stallen die elk weer zijn verdeeld in acht compartimenten. De brand bleef beperkt tot een compartiment.[66]

In februari 2021 nam de Tweede Kamer een motie van de Partij voor de Dieren uit 2018 aan, dat luchtwassers niet langer gesubsidieerd moeten worden.[67]

De Onderzoeksraad voor Veiligheid (OvV) concludeerde in maart 2021 dat veeboeren en de overheid veel te weinig aandacht hebben voor de brandveiligheid van stallen, en dat het ministerie van Landbouw de eindverantwoordelijkheid moet nemen. Minister Schouten erkende dat een betere aanpak nodig is. De bestaande regelgeving beperkt zich vooral tot nieuw te bouwen stallen. Het Verbond van Verzekeraars adviseerde dat de overheid een financieringsregeling opzet om veehouders in staat te stellen brandveiligheid mee te nemen in hun financiële planning. Vooral boeren met oudere stallen worstelen met de extra kosten die het brandveilig maken van die stallen met zich meebrengt.[68] In antwoord op vragen naar aanleiding van het OvV-rapport zegde minister Schouten toe dat ze de aanbevelingen van de OvV zal opvolgen. Veehouders zullen in hun bestaande stallen extra brandveiligheidsmaatregelen moeten gaan nemen.[69]

Naar aanleiding van het rapport van de OvV stelde het Verbond van Verzekeraars een Risicomonitor Stalbranden op. Hieruit bleek dat er in de periode 2014-2020 per jaar gemiddeld dertig tot veertig stalbranden plaatsvonden, in totaal 262 branden, bij zestien waarvan dieren omkwamen. Op rundveebedrijven brak 130 keer brand uit, waarbij in totaal 1.682 runderen omkwamen; in de varkenshouderij waren 46 branden, waarbij in totaal 71.000 varkens omkwamen; in de pluimveesector brak 38 keer brand uit, waarbij ruim 823.000 kippen omkwamen. Op het totaal aantal graasdierbedrijven (runderen, schapen, geiten, paarden en overige dieren) kwam in 0,69 procent van het aantal bedrijven brand voor, bij hokdieren (varkens en kippen) in 2,02 procent.[70][71]

Demissionair minister Schouten maakte in oktober 2021 bekend dat het kabinet komt met nieuwe wetgeving om het aantal dodelijke stalbranden in 2026 te halveren ten opzichte van 2020. Alle veehouderijen worden voortaan jaarlijks verplicht gecontroleerd op elektra, er wordt een maximum gesteld aan het aantal dieren in brandcompartimenten, en preventieve branddetectiesystemen in de technische ruimte worden verplicht.[72]

In juni 2022 kwam aan het licht dat bij het gebruik van een drietal ionisatietechnieken voor emissiereductie van fijnstof in pluimveestallen het risico op een stalbrand mogelijk toeneemt. In oktober meldde minister Adema van LNV dat een aantal voorwaarden is opgesteld waaronder deze technieken veilig te gebruiken zijn.[73]

De Partij voor de Dieren stelde in 2023 twee maal kamervragen aan de minister: in maart over uitbreidingen van varkensstallen midden in de stikstofcrisis, en de mogelijkheden om de provincie Gelderland en de gemeente Buren bij te staan in hun pogingen herbouw van De Knorhof onmogelijk te maken;[74] in april over het uitblijven van maatregelen om stalbranden tegen te gaan.[75]

In oktober 2023 concludeerde de OvV dat de maatregelen die zij in maart 2021 had voorgesteld, grotendeels niet zijn uitgevoerd.[76]

Minister Adema liet in januari 2024 weten dat er een jaarlijkse brandveiligheidskeuring op veehouderijen komt, in combinatie met een elektrakeuring en, indien aanwezig, de zonnestroominstallatie eens in de drie of vijf jaar.[77]

Maatschappelijke discussie

Honderden demonstranten hielden op 24 augustus 2017 een wake op de Dam om gestorven dieren te herdenken en dierenleed aan te kaarten met teksten zoals "Stop stalbranden. Verplicht melders en sprinklers in elke stal" en "Bedenk goed welke inkopen je doet".[78][79]

De Onderzoeksraad voor Veiligheid becijferde dat er in Nederland jaarlijks gemiddeld 17 grote stalbranden zijn en dat hierbij in de periode 2012 tot november 2020 bijna 1,3 miljoen dieren stierven.[80][68] Volgens het Verbond van Verzekeraars waren er in 2015 15, in 2016 26 en in 2017 28 stalbranden waarbij dieren omkwamen.[81] Door de reeks schrikbarend grote stalbranden in 2017, met name in de zomer met als dieptepunt De Knorhof in Erichem, barstte er in Nederland veel maatschappelijke discussie los over brandveiligheid in stallen en dierenwelzijn.[82] Al in januari 2017 was de actiegroep Burning Souls opgericht door Petra Spoor, die verontwaardigd was over het feit dat media vaak meldden dat er 'geen slachtoffers zijn gevallen', maar wel honderden of duizenden dode dieren, alsof dieren geen 'slachtoffers' zijn. De groep houdt wakes bij afgebrande stallen om de omgekomen dieren te gedenken met bloemen, kaarsen en minuten stilte, roept overheden op tot strengere maatregelen en burgers om hun consumptiepatroon diervriendelijker te maken door minder of geen vlees meer te eten.[83][84][85][86] Een soortgelijk initiatief werd genomen door de actiegroep Eyes on Animals na de stalbrand in Oirschot die in april 2016 10.000 varkens het leven kostte.[87]

De Nederlandse Vereniging voor Veganisme reageerde dat het sympathiek is dat er wakes voor verbrande dieren worden gehouden, maar vreemd dat niemand wakes houdt voor de circa 1,24 miljoen dieren die dagelijks in Nederland worden geslacht, en dat elk dood dier betreurenswaardig is, ongeacht de manier waarop het sterft.[88] GeenStijl-blogger Bas Paternotte uitte eind juli 2017 eveneens zijn medeleven met de dode dieren en kritiek op het feit dat de politiek steeds geen strengere maatregelen nam, al bleef hij zelf vlees eten.[89] Varkens in Nood lanceerde een burgerinitiatief voor een algeheel beroepsverbod voor Adriaan Straathof, eigenaar van de Knorhof, dat meer dan 40.000 keer werd getekend, hetgeen betekende dat de Tweede Kamer zich over de kwestie moest buigen. Straafhof had al een beroepsverbod in Duitsland vanwege dierenmishandeling.[90] [91][92] Naar aanleiding van de petitie heeft de Tweede Kamer besloten dat er een Europese zwarte lijst moet komen voor boeren die een beroepsverbod hebben gekregen in een van de Europese lidstaten.[93]

Grote stalbranden

Bij de verwoestende brand van juli 2017 kwamen 20.000 varkens om op De Knorhof in het Gelderse Erichem
Bloemen en protest tegen dierenleed in Agelo

Vermeld worden branden waarbij meer dan 1000 dieren omkwamen.[94]

  • 4 mei 2004: 1.600 varkens omgekomen in Wintelre.[95]
  • 2005 in totaal: 149 runderen, 4.054 varkens en 78.000 kippen of kalkoenen omgekomen in 21 branden in heel Nederland.[96]
  • 2006 in totaal: 13 runderen, 1.203 varkens en 294.934 kippen of kalkoenen omgekomen in 21 branden in heel Nederland.[96]
  • 2007 in totaal: 24 runderen, 5.970 varkens en 3.919 kippen of kalkoenen omgekomen in 22 branden in heel Nederland.[96]
  • 2008 in totaal: 760 runderen, 3.856 varkens en 236.292 kippen of kalkoenen omgekomen in veertig branden in heel Nederland.[96][97]
  • 2009 in totaal: 470 runderen, 8.641 varkens en 98.789 kippen of kalkoenen omgekomen in 38 branden in heel Nederland.[96]
  • 2010 in totaal: 181.000 dieren omgekomen in twintig branden in heel Nederland.[98]
  • 2011 in totaal: 319.000 dieren omgekomen in achttien branden in heel Nederland.[99]
  • 2012 in totaal: 120.000 omgekomen dieren omgekomen in elf branden in heel Nederland.[98]
    • 8 augustus 2012: bij twee gelijktijdige maar ongerelateerde branden kwamen meer dan 1.000 dieren om: in Drempt ruim 700 zeugen en biggen en in Aalten meer dan 300 dieren.[99]
  • 2013 in totaal: 69.000 dieren omgekomen in zeventien branden in heel Nederland.[98]
  • 2014 in totaal: 32.000 dieren omgekomen in veertien branden in heel Nederland.[98]
    • 5 april 2014: 2.000 varkens omgekomen in Langeveen.[102]
    • 27 november 2014: duizenden kippen komen om bij een stalbrand in Dalfsen.[103]
  • 2015 in totaal: 35 stalbranden; 160.000 dieren omgekomen in heel Nederland, waaronder 4.105 varkens in vijf branden en 129.000 kippen in drie branden.[104][61][105]
    • 8 februari 2015: 24.000 kippen omgekomen in Voorthuizen.[106]
    • 23 februari 2015: 2.000 varkens omgekomen in Putten.[107]
  • 2016 in totaal: 37 stalbranden; 202.000 dieren kwamen om, waaronder 13.592 varkens in vier branden en 185.000 kippen in vijf branden.[104][105][108]
    • 6 april 2016: 10.000 biggen omgekomen in Oirschot.[87]
    • 10 juni 2016: 2.000 varkens omgekomen in Kruisland.[109]
    • 18 juni 2016: 38.000 kippen omgekomen in Buurmalsen.[110]
    • 23 juni 2016: 40.000 kippen omgekomen in Groesbeek.[111]
    • 28 juli 2016: 1.300 varkens omgekomen in Erp.[58]
    • 28 oktober 2016: 34.000 kuikens omgekomen in Wintelre.[112]
  • 2017 in totaal: 49 stalbranden; 231.700 dieren kwamen om in heel Nederland, waaronder 35.352 varkens in elf branden en 196.000 kippen in drie branden.[104][108][113]
  • 2018 in totaal: 48 stalbranden; 122.000 dieren kwamen om in twintig branden.[104][98]
    • 21 februari 2018: 30.000 kippen omgekomen in Woudenberg.[119]
    • 10 mei 2018: 23.000 kippen omgekomen in Ospel.[120]
    • 14 mei 2018: 12.000 kippen omgekomen in Heythuysen.[121]
    • 31 juli 2018: 2.500 varkens omgekomen in Didam.[122]
    • 23 oktober 2018: 4.000 biggen omgekomen in Heusden.[123]
    • 28 oktober 2018: 20.000 kippen omgekomen in Barneveld.[124]
  • 2019 in totaal: 46 stalbranden; 175.000 dieren kwamen om bij zeventien branden, waarvan 100.000 kippen als gevolg van brandstichting.[104][65]
  • 2020 in totaal: 54 stalbranden; 108.794 dieren kwamen om in 26 stalbranden, waarvan 106.900 stuks pluimvee en 1.780 varkens.[104][132]
    • 21 februari 2020: Tussen de 38.000 en 45.000 kippen omgekomen in Bentelo.[133]
    • 24 maart 2020: 8.000 kalkoenkuikens omgekomen in Biddinghuizen.[134]
    • 17 april 2020: 1.000 varkens omgekomen in Lierop.[135]
    • 11 mei 2020: 24.000 kippen omgekomen in Harskamp.[136]
    • 13 juni 2020: vier kippenstallen verwoest in Barneveld. Mogelijk zijn 20.000 leghennen omgekomen.[137]
    • 8 augustus 2020: 14.000 kippen komen om in Beltrum.[138]
  • 2021 in totaal: 35 stalbranden; bij twaalf stalbranden kwamen in totaal 6.915 dieren om: 253 geiten, 258 runderen en 6.404 varkens. In de varkenssector nam het aantal branden toe van zes naar acht. Er was geen grote brand in de pluimveesector.[132][139][140][104]
    • 1 juni 2021: 4.600 varkens omgekomen in Nederweert.[141]
  • 2022 in totaal: 42 stalbranden; ruim 130.000 dieren kwamen om in achttien branden. Het hoge aantal slachtoffers komt vooral door zeven branden in pluimveebedrijven.[142]
    • 25 april 2022: 43.000 kippen omgekomen in Heusden (Asten).[143]
    • 11 mei 2022: 25.000 kippen omgekomen in Varsen.[144]
    • 19 juni 2022: 7.000 eenden omgekomen in Markelo.[145]
    • 3 oktober 2022: 28.500 kippen omgekomen in Assen.[146]
    • 10 november 2022: 30.000 kippen omgekomen in Putten.[147]
  • 2023 in totaal: bij 43 stalbranden kwamen 37.000 dieren om het leven. Dat het aantal dode dieren flink omlaag ging, komt volgens het Verbond van Verzekeraars vooral doordat er minder branden waren bij pluimveebedrijven.[148]
    • 1 januari 2023: 6.000 eenden komen om in Ermelo.[149]
    • 20 februari 2023: Ruim 10.000 leghennen omgekomen in Dronten.[150]
    • 5 april 2023: 9.000 varkens omgekomen in Sint-Oedenrode.[151][152]
    • 23 mei 2023: 3.000 varkens omgekomen in Reusel.[153]
  • 2024

Verenigde Staten

Problematiek

In een analyse van nieuwsberichten van 2013 tot 2017 kwamen in totaal 2,7 miljoen omgekomen dieren naar voren in 326 stalbranden verspreid over het Amerikaans grondgebied. Dit dodental omvat 2,6 miljoen kippen, 71.300 varkens, 34.200 kalkoenen, 2.600 koeien en 1.100 geiten en schapen.[156][157]

In gevallen waarin de brandoorzaak kon worden vastgesteld, bleken verwarmingsinstallaties de helft van alle oorzaken te zijn; tweederde van de stalbranden geschiedde tussen de maanden oktober en maart, wanneer het weer meestal kouder is. Dit verklaart ook waarom de noordoostelijke en midwestelijke staten de meeste gemelde stalbranden met omgekomen dieren bevatten: New York (31), Pennsylvania (29), Michigan (28), Minnesota (26) en Wisconsin (23). Deze gegevens zijn echter incompleet, omdat veebedrijven niet verplicht zijn om branden waarbij boerderijdieren betrokken zijn te melden.[156][157]

Een van de bouwvoorschriften van de National Fire Protection Association, de NFPA 150, betreft specifiek faciliteiten waarin dieren worden gehouden: stallen, maar ook laboratoria, kennels, dierentuinen en andere. In de meest recente versie (gepubliceerd in augustus 2018) wordt meer nadruk gelegd op agrarische faciliteiten dan in eerdere edities. Naast het aanbevelen van detectiesystemen die bij de meeste huidige bouwwerken nog ontbreken, pleit de NFPA voor preventieve maatregelen, zoals training voor werknemers, inspecties en het verminderen van aanwezige brandbare stoffen in en rondom de faciliteiten om het risico op verwoestende branden te beperken. Het toepassen van de aanbevelingen van de NFPA door lokale autoriteiten, bedrijven en controleprogramma's gebeurt op vrijwillige basis.[157][158][159]

Boerderijdieren worden niet gedekt door de federale Animal Welfare Act, die wel enige bescherming biedt voor dieren in bijvoorbeeld dierentuinen en laboratoria.[156]

Grote stalbranden

Vermeld worden branden waarbij meer dan 1000 dieren omkwamen.

  • 2013 in totaal: 107.351 dieren.[160]
  • 2014 in totaal: 582.091 dieren.[160]
    • 1 februari 2014: 280.000 kippen omgekomen in La Grange, Wisconsin.[161]
    • 30 maart 2014: 150.000 kippen omgekomen in Galt (Iowa).[162]
    • 2 oktober 2014: 4.000 varkens omgekomen in Eagle Springs, North Carolina.[163]
    • 27 oktober 2014: 11.000 varkens omgekomen bij Truman (Minnesota).[164]
  • 2015 in totaal: 199.352 dieren omgekomen.[160]
  • 2016 in totaal: 257.469 dieren omgekomen.[160]
    • 30 mei 2016: 5.000 varkens omgekomen bij Hawarden (Iowa).[165]
  • 2017 in totaal: 1.617.661 dieren.[160]
    • 11 juni 2017: 134.000 kuikens omgekomen in Hawley (Minnesota).[166]
    • 3 juli 2017: 100.000 kippen omgekomen in Tyrone (Pennsylvania).[167]
    • 7 september 2017: 300.000 kippen omgekomen in Toole County, Utah.[168]
    • 2 oktober 2017: 1 miljoen kippen omgekomen in North Manchester, Indiana.[169]
    • 8 december 2017: 2.000 kippen omgekomen in Bush Creek, Tennessee.[170]
    • 14 december 2017: 6.500 varkens en biggen omgekomen in Emmet County, Iowa.[171]
  • 2018
    • 26 februari 2018: 14.000 kippen omgekomen in Mount Vernon (Washington).[170]
    • 4 mei 2018: 8.000 varkens omgekomen bij Frazee, Minnesota.[172]
    • 18 juni 2018: 25.000 kippen omgekomen in Tenino.[170]
  • 2019 in totaal: meer dan 469.000 boerderijdieren omgekomen.[173]
    • 5 april 2019: 22.000 kippen omgekomen in Tecumseh (Nebraska).[170]
    • 1 mei 2019: 250,000 kippen omgekomen om bij Saranac, Michigan.[174]
    • 7 juni 2019: 25.000 kippen omgekomen in Goshen (Alabama).[170]
    • 2 november 2019: 12.500 kippen omgekomen in Roaring River (North Carolina).[170]
    • 26 november 2019: 19.000 kippen omgekomen in Moore County (North Carolina).[170]
  • 2020: Meer dan 1,6 miljoen boerderijdieren omgekomen bij stalbranden.[175]
  • 2022: Meer dan een half miljoen boerderijdieren kwamen om in stalbranden[176]
  • 2023: 18.000 koeien omgekomen in Dimmitt, Texas. Nooit eerder was een stalbrand in de VS voor koeien zo dodelijk.[177][178]
  • 2024
    • 29 mei 2024: 1,3 miljoen kippen komen om in Marion County (Illinois).[179]

Externe links

  • Actieplan Stalbranden 2012-2016 – Rijksoverheid
  • Actieplan Brandveilige Veestallen 2018-2022 - Rijksoverheid
Bronnen, noten en/of referenties
  1. ↑ ""Veiligheid komt niet per ongeluk"", Vlaams infocentrum voor land- en tuinbouw, 3 oktober 2016. Gearchiveerd op 22 augustus 2017. Geraadpleegd op 22 augustus 2017.
  2. ↑ Schriftelijke vraag Veebedrijven - Brandpreventiemaatregelen. Vlaams Parlement (8 juli 2011). Geraadpleegd op 16 december 2017.
  3. ↑ a b Meer dan 70.000 slachtoffers bij stalbranden in 2020 (6 januari 2021). Geraadpleegd op 27 januari 2021.
  4. ↑ Rik Arnoudt, "60.000 kippen laten het leven bij een brand", Deredactie.be, VRT Nieuws, 7 juli 2014. Geraadpleegd op 22 augustus 2017.
  5. ↑ Belga, "3.000 biggen en 980 zeugen sterven bij stalbrand", Het Nieuwsblad, 21 januari 2017. Geraadpleegd op 22 augustus 2017.
  6. ↑ Pieterjan Huyghebaert & Marnik Aerts, "26.000 kuikens blijven in stalbrand, ook brandweerwagen brandt uit", Deredactie.be, VRT Nieuws, 31 mei 2017. Geraadpleegd op 22 augustus 2017.
  7. ↑ Belga, "Stalbrand doodt duizenden kuikens", De Standaard, 31 mei 2017. Geraadpleegd op 22 augustus 2017.
  8. ↑ Eddy Lefevre, "Stal met 2.000 varkens brandt uit in Deinze", De Standaard, 16 december 2017. Geraadpleegd op 16 december 2017.
  9. ↑ 16.000 Kuikens stierven gruwelijke verstikkingsdood. Animl Rights België (14 mei 2020). Geraadpleegd op 2 februari 2021.
  10. ↑ "184.000 Dode dieren door stalbranden in 2021". Focus-WTV.be (21 januari 2022). Geraadpleegd op 22 januari 2022.
  11. ↑ Roger Dreesen, Verwoestende stalbrand na blikseminslag in Opglabbeek: 18.000 kippen dood. Nieuwsblad.be (30 juni 2021). Geraadpleegd op 1 juli 2021.
  12. ↑ Kristof Pieters, Animal Rights verspreidt schokkende beelden van brand in kippenbedrijf: “Deze dieren stierven een gruwelijke dood”. HLN.be (16 september 2021). Geraadpleegd op 17 september 2021.
  13. ↑ Bart Van den Langenbergh, 1.700 varkens komen om bij grote stalbrand: “Asbestvervuiling blijft beperkt”. Gazet van Antwerpen (9 november 2021). Geraadpleegd op 10 november 2021.
  14. ↑ Hans Verbeke, 1.200 biggen en zeugen sterven in zware stalbrand: kweker Karel en zijn moeder kunnen zich nog net uit de voeten maken. HLN.be (19 januari 2022). Geraadpleegd op 20 januari 2022.
  15. ↑ Geert Van Baelen, Bijna 10.000 kuikens blijven in uitslaande stalbrand in Peer. hbvl.be (24 november 2022). Geraadpleegd op 24 november 2022.
  16. ↑ Hevige stalbrand kost bijna 30.000 kippen het leven, brandweer kan naastliggende stal vrijwaren. hln.be (24 juni 2023). Geraadpleegd op 25 juni 2023.
  17. ↑ NWS, VRT, Brand in grote kippenstal in Merksplas: 40.000 legkippen gestorven. vrtnws.be (1 juli 2023). Geraadpleegd op 1 juli 2023.
  18. ↑ Meer dan 2.000 varkens sterven bij inferno in stal, rookpluim kilometers ver te zien. Het Nieuwsblad (8 juli 2023). Geraadpleegd op 31 juli 2023.
  19. ↑ Verbeke, Femke; Peeters, Hans, 40.000 kippen sterven bij brand in Anzegem, mogelijk ook asbest vrijgekomen: “Hou ramen en deuren gesloten en schakel ventilatie uit”. hln.be (28 november 2023). Geraadpleegd op 5 januari 2024.
  20. ↑ 30.000 kippen omgekomen bij brand in Zele, beperkte asbestvervuiling. tvoost.be (20 maart 2024). Geraadpleegd op 20 maart 2024.
  21. ↑ (en) Barn Fire Prevention. Ontario Ministry of Agriculture, Foods and Rural Affairs. Gearchiveerd op 21 december 2018. Geraadpleegd op 21 december 2018.
  22. ↑ a b (en) Enright, Michael, "Thousands of farm animals die in barn fires, and no one seems to care", CBC, 7 december 2018. Geraadpleegd op 21 december 2018.
  23. ↑ (en) Barn Fires: A Deadly Threat to Farm Animals. Animal Welfare Institute (2018), p. 11. Gearchiveerd op January 6, 2019.
  24. ↑ (fr) "Montérégie: 100 000 poulets décimés dans un violent incendie", Journal de Montréal, March 13, 2015. Geraadpleegd op 21 december 2018.
  25. ↑ (en) Braun, Daryl, "Fire Destroys HyLife Barn", Steinback Online, March 26, 2015. Geraadpleegd op 22 december 2018.
  26. ↑ (en) Schroeder, Lara, "Manitoba hog barn fire kills 1,500 pigs", Global News, March 26, 2015. Geraadpleegd op 22 december 2018.
  27. ↑ (en) Harms, Jackie, "Huge Hog Barn Fire", Steinback Online, 17 april 2015. Geraadpleegd op 22 december 2018.
  28. ↑ (en) "22,000 chickens killed in Oxford County barn fire", CTV News London, 7 september 2015. Geraadpleegd op 22 december 2018.
  29. ↑ (fr) "Plus de 3000 porcs meurent dans un incendie à Plessisville", Radio-Canada Nouvelles, 27 december 2015. Geraadpleegd op 21 december 2018.
  30. ↑ (fr) "Incendie à Canards du Lac Brome : le propriétaire veut reconstruire rapidement", Radio-Canada Nouvelles, January 2, 2016. Geraadpleegd op 21 december 2018.
  31. ↑ (fr) "Un poulailler rasé par les flammes", TVA Nouvelles / QMI, February 8, 2016. Geraadpleegd op 21 december 2018.
  32. ↑ (fr) "Un incendie a détruit un bâtiment de Canards du lac Brome à Saint-Camille", Presse canadienne, March 17, 2016. Geraadpleegd op 21 december 2018.
  33. ↑ (en) Steels, Sean, "Chicken barn burns", The Westlock News, 27 september 2016. Geraadpleegd op 22 december 2018.
  34. ↑ (fr) Talbot, Véronick, "Un important brasier décime un poulailler à Terrebonne", La Revue, 16 november 2016. Geraadpleegd op 21 december 2018.
  35. ↑ (fr) "Violent incendie dans un poulailler de shefford", Radio-Canada Nouvelles, January 17, 2017. Gearchiveerd op 21 december 2018. Geraadpleegd op 28 juli 2019December 21, 2018.
  36. ↑ (en) "Massive barn fire kills 4,000 pigs in southwestern Ontario", Global News / Canadian Press, February 1, 2018. Geraadpleegd op 21 december 2018.
  37. ↑ (en) "Warwick Township barn fire claims 4,000 pigs", CBC News, August 10, 2017. Geraadpleegd op 21 december 2018.
  38. ↑ (fr) Pitre, Mario, "Plus de 4000 poules périssent dans un incendie à Elgin", Journal Saint-François, 4 december 2017. Geraadpleegd op 21 december 2018.
  39. ↑ (en) "Around 14,000 chicks die in Port Coquitlam barn fire", CBC News, 11 april 2018. Geraadpleegd op 11 december 2018.
  40. ↑ (en) "Oxford County barn fire kills over 3000 pigs", CTV News London, May 27, 2018. Geraadpleegd op 21 december 2018.
  41. ↑ (en) Soloducha, Alex, "Employee fired after firefighters not allowed on site as Sask. barn kills 12,000 pigs", CBC News, June 5, 2018. Geraadpleegd op 21 december 2018.
  42. ↑ (fr) Corbeil, Jocelyn, "Incendie aux Oeufs Richard : "C'est un cauchemar, il n'y a pas de mots"", Radio-Canada Nouvelles, June 29, 2018. Geraadpleegd op 21 december 2018.
  43. ↑ (en) Ericsson, Sara, "Devastating fire kills 30,000 chickens at Sheffield Mills poultry farm", Kings County News, October 15, 2018. Geraadpleegd op 21 december 2018.
  44. ↑ (en) Tumilty, Ryan, "Barn fire kills 1,300 pigs in eastern Ontario", CBC News, 11 december 2018. Geraadpleegd op 21 december 2018.
  45. ↑ "Fikkie stoken zet Duitse stal in vuur en vlam", Nieuwe Oogst, 15 maart 2017. Gearchiveerd op 23 augustus 2017. Geraadpleegd op 22 augustus 2017.
  46. ↑ "8.000 kalkoenen dood bij brand in stal Borken", De Gelderlander, 9 juni 2017. Geraadpleegd op 22 augustus 2017.
  47. ↑ Stallbrände (13 maart 2023). Geraadpleegd op 8 april 2023.
  48. ↑ Mehr als 57.000 Schweine sterben in den Flammen. Tagesspiegel (31 maart 2021). Geraadpleegd op 2 april 2021.
  49. ↑ Alt Tellin: Ermittlungen nach Brand von Schweinezuchtanlage. NDR (31 maart 2021). Geraadpleegd op 2 april 2021.
  50. ↑ a b c d e f g h Ike Teuling, "Waarom sterven er elk jaar zoveel dieren (200 duizend in 2016!) bij stalbranden?", de Volkskrant, 28 juli 2017. Geraadpleegd op 23 augustus 2017.
  51. ↑ a b c d Marten van de Wier, "Varkenshouder Kees van der Meijden sloeg na een stalbrand een volledig nieuwe weg in", Trouw, 19 augustus 2017. Geraadpleegd op 25 augustus 2017.
  52. ↑ a b "Het blussen van een oude stal is voor de brandweer een onmogelijke opgave", Trouw, 29 juli 2017. Geraadpleegd op 23 augustus 2017.
  53. ↑ a b c d e f g Sjoerd Klumpenaar & Marije Willems, "Vroeger stonken de varkens hier nog", NRC Handelsblad, 28 juli 2017. Geraadpleegd op 21 augustus 2017.
  54. ↑ a b c d Ingrid Weel, "Miljoen dieren dood door stalbranden", Trouw, 29 juli 2011. Geraadpleegd op 21 augustus 2017.
  55. ↑ a b Belga, "76.000 kippen dood bij stalbrand in Nederlands-Limburg", Het Nieuwsblad, 16 juli 2017. Geraadpleegd op 21 augustus 2017.
  56. ↑ Preventieve technologie voor brandveilige stallen. Agri Holland Nieuws (24 februari 2021). Geraadpleegd op 25 februari 2021.
  57. ↑ a b c "Raadslid GroenLinks bezorgd over brandveiligheid stallen", N1, 25 januari 2017. Geraadpleegd op 21 augustus 2017.
  58. ↑ a b c Theo van de Zande, "Erpse boer Ricus Kuunders zit na stalbrand in de knel: 'Maatregelen zijn niet te betalen'", Brabants Dagblad, 15 augustus 2017. Geraadpleegd op 21 augustus 2017.
  59. ↑ Bouwbesluit 2012 – Rijksoverheid
  60. ↑ a b Marije Willems & Kees Versteegh, "Steeds meer stalbranden, ondanks actieplan", NRC Handelsblad, 15 augustus 2017. Geraadpleegd op 21 augustus 2017.
  61. ↑ a b Joost Morel, "Vernuftig systeem redt vee van de vlammen", Trouw, 24 november 2015. Geraadpleegd op 24 augustus 2017.
  62. ↑ Brand in varkensstal abdij Lilbosch in Echt. 1Limburg (22 april 2016). Geraadpleegd op 21 augustus 2018.
  63. ↑ Actieplan brandveilige veestallen 2018-2022. Rijksoverheid (1 juli 2018). Gearchiveerd op 16 augustus 2018. Geraadpleegd op 19 augustus 2018.
  64. ↑ Actieplan ‘Brandveilige Veestallen’ redt geen dieren. Varkens in Nood (17 juli 2018). Geraadpleegd op 19 augustus 2018.
  65. ↑ a b Registratie van stalbranden en dierlijke slachtoffers 2019. LTO Nederland (16 maart 2020). Geraadpleegd op 17 april 2020.
  66. ↑ Nanne Nicolasen en Marcel Hut, Grote stalbrand blijft beperkt tot één compartiment. de Gelderlander (1 februari 2021). Geraadpleegd op 2 februari 2021.
  67. ↑ Einde aan subsidies brand­ge­vaar­lijke lucht­wassers en nieuw onderzoek naar land­bouwgif. Partij voor de Dieren (12 februari 2021). Geraadpleegd op 15 februari 2021.
  68. ↑ a b Onderzoeksraad: voorkomen stalbranden heeft bij veeboeren en overheid geen prioriteit. NOS (24 maart 2021). Geraadpleegd op 25 maart 2021.
  69. ↑ Verzwaarde brandveiligheidsmaatregelen voor stallen op komst, economische gevolgen tellen niet mee. Pig Business (21 april 2021). Geraadpleegd op 22 april 2021.
  70. ↑ Gineke Mons, 'Risico stalbrand bij varkens of kippen 2 procent'. Pluimveeweb.nl (2 juli 2021). Geraadpleegd op 5 juli 2021.
  71. ↑ Gineke Mons, Meeste stalbranden op rundveebedrijven. Melkvee.nl (3 juli 2021). Geraadpleegd op 5 juli 2021.
  72. ↑ Nieuwe regels om aantal dodelijke stalbranden te halveren. 1limburg.nl (8 oktober 2021). Geraadpleegd op 10 oktober 2021.
  73. ↑ Ionisatietechnieken in pluimveestallen kunnen onder voorwaarden weer toegepast worden. Agriholland.nl (24 oktober 2022). Geraadpleegd op 25 oktober 2022.
  74. ↑ Carolien Krouwel, Partij voor de Dieren stelt kamervragen aan minister van Natuur en Stikstof. SRC rgio-nieuws (13 maart 2023). Geraadpleegd op 24 maart 2023.
  75. ↑ Vragen Vestering over 9000 varkens die levend zijn verbrand of zijn gestikt in de rook bij een grote stalbrand in Sint-Oedenrode. partijvoordedieren.nl (7 april 2023). Geraadpleegd op 8 april 2023.
  76. ↑ Aanpak stalbranden stagneert, 'veroorzaakt onnodig dierenleed'. nos.nl (11 oktober 2023). Geraadpleegd op 13 oktober 2023.
  77. ↑ Chris van Mersbergen, Minister Adema gaat strijd aan met stalbranden: minder dieren per ruimte en jaarlijkse brandcontrole. delderlander.nl (25 januari20 24). Geraadpleegd op 26 januari 2024.
  78. ↑ Jorien van der Keijl, "Herdenking op de Dam voor branden varkensstallen", Het Parool, 23 augustus 2017. Geraadpleegd op 24 augustus 2017.
  79. ↑ "Dierenleeddemonstratie verstoord door ontgroening: 'Schaamteloos'", AT5, 24 augustus 2017. Geraadpleegd op 25 augustus 2017.
  80. ↑ Stalbranden. Onderzoeksraad (10 oktober 2019). Geraadpleegd op 9 april 2021.
  81. ↑ Het aantal stalbranden moet terug. Verbond van Verzekeraars (16 juli 2018). Geraadpleegd op 19 augustus 2018.
  82. ↑ Simone van Zwienen, "Roep om maatregelen na grootste stalbrand ooit", Algemeen Dagblad, 28 juli 2017. Geraadpleegd op 23 augustus 2017.
  83. ↑ Margiet Oostveen, "Wie stopt de branden in uitpuilende stallen?", de Volkskrant, 19 april 2017. Geraadpleegd op 23 augustus 2017.
  84. ↑ Jaap Rademaker, "Wake voor 20.000 dode varkens in Erichem", De Gelderlander, 29 juli 2017. Geraadpleegd op 23 augustus 2017.
  85. ↑ "Emotionele herdenking voor duizenden verbrande varkens in Agelo", Tubantia, 15 augustus 2017. Geraadpleegd op 23 augustus 2017.
  86. ↑ "Een wake voor duizenden dode varkens", Tubantia, 16 augustus 2017. Geraadpleegd op 23 augustus 2017.
  87. ↑ a b Twan Spierts, "Tranen, knuffels en stilte voor duizenden dode varkens na verwoestende brand Oirschot", Omroep Brabant, 8 april 2016. Geraadpleegd op 23 augustus 2017.
  88. ↑ Stalbranden: Elk dier telt mee. Nederlandse Vereniging voor Veganisme (15 augustus 2017). Gearchiveerd op 24 augustus 2017. Geraadpleegd op 23 augustus 2017.
  89. ↑ Bas Paternotte, "Bassiehof - Stop de stalbranden (en de censuur van NRC Handelsblad)", GeenStijl, 30 juli 2017. Geraadpleegd op 23 augustus 2017.
  90. ↑ "Tienduizenden handtekeningen tegen varkensboer Erichem na stalbrand", NOS, 8 augustus 2017. Geraadpleegd op 23 augustus 2017.
  91. ↑ De Gelderlander 8 augustus 2017: 40.000 handtekeningen: Petitie tegen varkensbaron naar Tweede Kamer
  92. ↑ Vroege Vogels 29 september 2017: Bezwaar tegen vergunning megastal Knorhof
  93. ↑ Boeddhistisch Dagblad 15 september 2017: Tweede Kamer – zwarte lijst boeren met een beroepsverbod
  94. ↑ Risicomonitor Stalbranden. Verbond van verzekeraars. Geraadpleegd op 2 mei 2023.
  95. ↑ ANP, "1600 Varkens omgekomen bij brand in stal", de Volkskrant, 4 mei 2004. Geraadpleegd op 22 augustus 2017.
  96. ↑ a b c d e Madelaine Looije, Michelle Smit, Brand in veestallen. Hogeschool Van Hall Larenstein (juli 2010). Geraadpleegd op 23 september 2019.
  97. ↑ "Proefproces moet stallen van dieren brandveiliger maken", Trouw, 7 oktober 2008. Geraadpleegd op 21 augustus 2017.
  98. ↑ a b c d e Stalbrand. Wakker Dier (2019). Geraadpleegd op 23 september 2019.
  99. ↑ a b "Geen verband tussen stalbranden Achterhoek", Trouw, 9 augustus 2012. Geraadpleegd op 23 augustus 2017.
  100. ↑ "170.000 kippen gedood bij brand in Gasselternijveenschemond", RTV Noord, 19 juli 2011. Geraadpleegd op 21 augustus 2017.
  101. ↑ Ruud Spoor, "Boer uit Spoordonk pakt flink uit drie jaar na enorme brand in stallen", Eindhovens Dagblad, 13 april 2016. Geraadpleegd op 25 augustus 2017.
  102. ↑ "2000 varkens dood bij brand in Langeveen", Tubantia, 5 april 2014. Geraadpleegd op 22 augustus 2017.
  103. ↑ 'Het is een harde conclusie maar als pluimveesector moeten we meer doen aan brandveiligheid'. RTV Oost (16 april 2021). Geraadpleegd op 16 april 2021.
  104. ↑ a b c d e f g Linda van Eekeres, Minder stalbranden en dierlijke slachtoffers. Boerenbusiness.nl (21 april 2022). Geraadpleegd op 22 april 2022.
  105. ↑ a b Theo Brummelaar, Ook meer stalbranden in 2017. Boerderij.nl (16 augustus 2017). Gearchiveerd op 23 augustus 2017. Geraadpleegd op 22 augustus 2017.
  106. ↑ 24.000 kippen komen om bij brand in Voorthuizen. Omroep Gelderland (8 februari 2015). Geraadpleegd op 25 maart 2021.
  107. ↑ 2000 varkens dood bij stalbrand in Putten. Omroep Gelderland (23 februari 20215). Geraadpleegd op 25 maart 2021.
  108. ↑ a b Hanssen, Anne, "‘Stalbranden: hoe lang tolereren we dit nog?’", Boerderij, 18 mei 2018. Geraadpleegd op 19 augustus 2018.
  109. ↑ Corné Verschuren, "Tweeduizend varkens omgekomen bij grote brand in varkensstallen aan Kleine Bolspolder in Kruisland", Omroep Brabant, 10 juni 2016. Geraadpleegd op 22 augustus 2017.
  110. ↑ 38.000 kippen dood bij brand in Buurmalsen. Omroep Gelderland (18 juni 2016). Geraadpleegd op 25 maart 2021.
  111. ↑ Brand verwoest kippenschuur in Groesbeek; vermoedelijk blikseminslag. Omroep Gelderland (23 juni 2016). Geraadpleegd op 25 maart 2021.
  112. ↑ Twan Linders, "Duizenden kuikens dood door brand in stal in Wintelre", Eindhovens Dagblad, 28 oktober 2016. Geraadpleegd op 22 augustus 2017.
  113. ↑ Ine Cup, "Stalbranden eisten dit jaar al ruim 100.000 dierenlevens", Eindhovens Dagblad, 23 oktober 2018. Geraadpleegd op 29 oktober 2018.
  114. ↑ a b c Leon van Wijngaarden, "Van Nijmegen tot Erichem, zeven grote stalbranden van 2017", De Gelderlander, 14 augustus 2017. Geraadpleegd op 21 augustus 2017.
  115. ↑ "80.000 kippen komen om door brand in Woudenberg", Nu.nl, 16 juni 2017. Geraadpleegd op 21 augustus 2017.
  116. ↑ Erik Ordelman, "Ongeveer 24.000 varkens omgekomen bij stalbrand", Boerderij, 28 juli 2017. Geraadpleegd op 22 augustus 2017.
  117. ↑ Roeland Segeren, "20.000 varkens dood in Erichem door grootste stalbrand ooit", De Gelderlander, 27 juli 2017. Geraadpleegd op 21 augustus 2017.
  118. ↑ "Stalbrand doodt 40.000 kippen in Swifterbant", NOS, 16 augustus 2017. Geraadpleegd op 21 augustus 2017.
  119. ↑ Marco Willemse, "Verbijstering over tweede grote brand bij kippenboer Woudenberg", AD, 21 februari 2018. Geraadpleegd op 29 oktober 2018.
  120. ↑ "23.000 kippen komen om bij stalbrand Ospel", De Telegraaf, 10 mei 2018. Geraadpleegd op 29 oktober 2018.
  121. ↑ Rob Buchholz, 12.000 kippen omgekomen bij stalbrand (Heythuysen). wijlimburg.nl (14 mei 2018). Geraadpleegd op 9 oktober 2021.
  122. ↑ "2.500 varkens dood na stalbrand in Didam", nrc.nl, 31 juli 2018. Geraadpleegd op 3 augustus 2018.
  123. ↑ Sebastiaan Quekel, Arnold Mandemaker, "4000 varkens omgekomen bij stalbrand in Heusden: 4800 dieren gered, medewerker hoorde explosie", Eindhovens Dagblad, 23 oktober 2018. Geraadpleegd op 29 oktober 2018.
  124. ↑ "Twintigduizend kippen omgekomen bij grote brand in Barneveld", Nu.nl, 28 oktober 2018. Geraadpleegd op 29 oktober 2018.
  125. ↑ Linda Bak, "Vijfhonderd varkens overleven grote stalbrand, drie stallen met 2500 varkens volledig verwoest", Omroep Brabant, 2 februari 2019. Geraadpleegd op 27 juli 2019.
  126. ↑ Luke Beens, "Duizenden kippen omgekomen bij uitslaande schuurbrand Renswoude", NOS. Geraadpleegd op 30 april 2019.
  127. ↑ "Honderdduizend kippen omgekomen bij brand in Gronings Kiel-Windeweer", Nu.nl, 7 juli 2019. Geraadpleegd op 7 juli 2019.
  128. ↑ Brand in kippenschuur aangestoken, vermoedelijke dader op beeld. NOS (17 juli 2019). Geraadpleegd op 18 juli 2019.
  129. ↑ Theo Klein, Stalbrand Niawier is drama voor kippenboer, dieren en sector. Friesch Dagblad (15 augustus 2019). Geraadpleegd op 20 september 2019.
  130. ↑ 16.000 kippen dood bij grote brand in kippenschuur Nijkerk. NOS (22 augustus 2019). Geraadpleegd op 22 augustus 2019.
  131. ↑ 1500 varkens dood door brand in Streefkerk. NOS (22 augustus 2019). Geraadpleegd op 22 augustus 2019.
  132. ↑ a b Martijn van Rossum, Stuk minder stalbranden dan in andere jaren. nieuweoogst.nl (8 december 2021). Geraadpleegd op 9 december 2021.
  133. ↑ Duizenden kippen omgekomen bij schuurbrand Bentelo, twee personen naar ziekenhuis. De Stentor (21 februari 2020). Geraadpleegd op 24 februari 2020.
  134. ↑ 8000 kuikens dood bij brand in Biddinghuizen. NOS (24 maart 2020). Geraadpleegd op 24 maart 2020.
  135. ↑ Grote brand in stal met duizend varkens in Lierop. NOS (17 april 2020). Geraadpleegd op 17 april 2020.
  136. ↑ Tienduizenden kippen dood bij stalbrand in Gelderland. NOS (11 mei 2020). Geraadpleegd op 11 mei 2020.
  137. ↑ Grote brand verwoest vier kippenstallen in Barneveld. NOS (13 juni 2020). Geraadpleegd op 13 juni 2020.
  138. ↑ Brand doodt 14.000 kippen in Achterhoekse schuur. NOS (8 augustus 2020). Geraadpleegd op 9 augustus 2020.
  139. ↑ Hessel von Piekartz, Veel minder dieren omgekomen door stalbranden, maar ‘veel te vroeg’ voor optimisme. De Volkskant (21 april 2022). Geraadpleegd op 22 april 2022.
  140. ↑ Reinout Burgers, Stalbranden varkenshouderij vorig jaar iets toegenomen. Pig Business (21 april 2022). Geraadpleegd op 22 april 2022.
  141. ↑ Grote brand in stallencomplex met duizenden varkens in Nederweert. NOS (1 juni 2021). Geraadpleegd op 1 juni 2021.
  142. ↑ Aantal dierlijke slachtoffers door stalbranden in 2022 gestegen. verzekeraars.nl (1 mei 2023). Geraadpleegd op 2 mei 2023.
  143. ↑ Tienduizenden kippen omgekomen bij brand in stallen. Omroep Brabant (25 april 2022). Geraadpleegd op 26 april 2022.
  144. ↑ 25.000 kippen omgekomen bij grote brand in Varsen. NOS (11 mei 2022). Gearchiveerd op 12 mei 2022. Geraadpleegd op 12 mei 2022.
  145. ↑ 7000 eenden omgekomen bij stalbrand Markelo. RTV Oost (19 juni 2022). Geraadpleegd op 22 juni 2022.
  146. ↑ Bijna 30.000 kippen dood bij brand in Assen, zonnepanelen geknapt. rtvdrenthe.nl (3 oktober 2022). Geraadpleegd op 5 oktober 2022.
  147. ↑ Stratenmakers zagen kippenschuur in brand vliegen: 'Het was echt een gekkenhuis'. NOS (10 november 2022). Geraadpleegd op 10 november 2022.
  148. ↑ Aantal stalbranden blijft even hoog, maar veel minder dieren gedood. nos.nl (21 maart 2024). Geraadpleegd op 21 maart 2023.
  149. ↑ Twee minderjarigen opgepakt na stalbrand met 6.000 dode eenden in Ermelo. nu.nl (1 januari 2023). Geraadpleegd op 2 januari 2023.
  150. ↑ Ruim 10.000 leghennen omgekomen door stalbrand in Dronten. pluimveeweb.nl (21 februari 2023). Geraadpleegd op 22 februari 2023.
  151. ↑ Grote stalbrand in Sint Oedenrode, 9000 varkens omgekomen. NOS (5 april 2023). Geraadpleegd op 5 april 2023.
  152. ↑ Collin Beijk, Stalbrand met 9000 dode varkens is een van de meest rampzalige in jaren. Omroep Brabant (5 april 2023). Geraadpleegd op 6 april 2023.
  153. ↑ 3000 varkens omgekomen bij grote brand in Brabantse stal. NOS (23 mei 2023). Geraadpleegd op 23 mei 2023.
  154. ↑ Grote stalbrand in Puiflijk, 50.000 kippen dood. nos.nl (3 januari 2024). Geraadpleegd op 3 januari 2024.
  155. ↑ Duizenden varkens dood bij stalbrand Boekel, verdachte aangehouden. nos.nl (25 maart 2024). Geraadpleegd op 25 maart 2024.
  156. ↑ a b c Barn fire report documents 2.7 million+ farm animal deaths. Animal Welfare Institute (3 oktober 2018). Gearchiveerd op 6 januari 2019. Geraadpleegd op 6 januari 2019.
  157. ↑ a b c Barn Fires: A Deadly Threat to Farm Animals. Animal Welfare Institute (2018). Gearchiveerd op 6 januari 2019.
  158. ↑ Tracy Vecchiarelli, Introducing the new and vastly improved NFPA 150, Fire and Life Safety in Animal Housing Facilities Code. National Fire Prevention Association (14 augustus 2018). Gearchiveerd op 6 januari 2019. Geraadpleegd op 6 januari 2019.
  159. ↑ Fire and Life Safety in Animal Housing Facilities Code. National Fire Prevention Association (2018). Geraadpleegd op 4 januari 2019.
  160. ↑ a b c d e (en) Barn Fires: A Deadly Threat to Farm Animals. Animal Welfare Institute (oktober 2018). Geraadpleegd op 2 februari 2021.
  161. ↑ (en) "About 300,000 chickens die in egg farm fire", WISC-TV, February 1, 2014. Gearchiveerd op 5 januari 2019. Geraadpleegd op January 6, 2019.
  162. ↑ (en) Voigts, Matt, "Fire kills 150,000 chickens near Galt in rural Wright County", Hampton Chronicle, 8 april 2014. Geraadpleegd op January 6, 2019.
  163. ↑ (en) "Fire at Moore County farm kills 4,200 hogs", Fox 8, October 2, 2014. Geraadpleegd op January 6, 2019.
  164. ↑ (en) "Fire at Minnesota Swine Farm Kills 11,000 Animals", Associated Press, 27 oktober 2014. Gearchiveerd op 5 januari 2019. Geraadpleegd op 28 juli 2019.
  165. ↑ (en) "5,000 pigs killed in Iowa barn fire", Farm Journal's Pork, May 31, 2016. Gearchiveerd op 5 januari 2019. Geraadpleegd op juli 28, 2019January 6, 2019.
  166. ↑ (en) Olson, Dave, "134,000 chicks believed dead in poultry barn blaze near Hawley", DL-online, June 11, 2017. Geraadpleegd op January 6, 2019.
  167. ↑ (en) "Barn fire kills more than 100,000 chickens at egg farm", Associated Press, July 3, 2017. Geraadpleegd op January 6, 2019.
  168. ↑ (en) "Fire at Tooele County egg farm kills 300,000 chickens", FOX 13, 5 september 2017. Gearchiveerd op 5 januari 2019. Geraadpleegd op juli 28, 2019January 6, 2019.
  169. ↑ (en) Kuhn, Michael, "Official: 1 million chickens killed in fire at egg-producing facility", WANE, October 3, 2017. Gearchiveerd op 5 januari 2019. Geraadpleegd op January 6, 2019.
  170. ↑ a b c d e f g (en) Barn Fires Resulting in the Death of More Than 1,000 Meat Chickens (2017 – 2019). Animal Welfare Institute. Geraadpleegd op 2 februari 2021.
  171. ↑ (en) Funston, Ed, "Thousands of hogs die in Emmet County fire", Radio Iowa, 14 december 2017. Geraadpleegd op January 6, 2019.
  172. ↑ (en) "Thousands Of Turkeys Killed In Northern Minn. Barn Fire", Associated Press, May 4, 2018. Geraadpleegd op January 6, 2019.
  173. ↑ (en) Devastating Year for Barn Fires, 450,000+ Farm Animals Killed. nimal Welfare Institute (17 december 2019). Geraadpleegd op 2 februari 2021.
  174. ↑ (en) "250,000 Michigan hens killed in chicken farm fire", Detroit Free Press, 1 mei 2019.
  175. ↑ (en) 1.6+ Million Farm Animals Died in Barn Fires in 2020. Animal Welfare Institute (15 december 2020). Geraadpleegd op 2 februari 2021.
  176. ↑ (en) More Than Half a Million Farm Animals Have Died in Barn Fires in 2022. Animal Welfare Institute (16 december 2022). Geraadpleegd op 24 april 2023.
  177. ↑ 18.000 koeien omgekomen bij dodelijkste stalbrand ooit in VS. RTL nieuws (14 april 2023). Geraadpleegd op 14 april 2023.
  178. ↑ (en) 18,000 cows killed in explosion, fire at Texas dairy farm may be largest cattle killing ever. eu.usatoday.com (12 april 2023). Geraadpleegd op 14 april 2023.
  179. ↑ (en) Millions of chickens killed in Marion County 5-alarm fire: Police. FOX 2 (30 mei 2024). Geraadpleegd op 1 juni 2024.
Mediabestanden
Zie de categorie Barn fires van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.