Mestia (gemeente)

Mestia
მესტიის მუნიციპალიტეტი

Gemeente in Georgië
Locatie in Georgië
Geografie
Regio	Samegrelo-Zemo Svaneti
Hoofdplaats	Mestia
Oppervlakte	3044.5 km² [1]
Hoogste punt	Sjchara (5203 m)
Coördinaten	43° 3' NB, 42° 43' OL
Bevolking
Inwoners (2024)	9.213 [2] (3 inw./km²)
Etniciteit (2014)	Georgisch (99,8%)
Religie (2014)	Georgisch-Orthodox (98,7%) Jehova's (0,5%)
Bestuur
Burgemeester	Kapiton Zjorzjoliani (2017-)
Overige informatie
Tijdzone	UTC+4
Website	Officiële website
Mestia in Samegrelo-Zemo Svaneti
Foto's
Svaneti: Bergen en middeleeuwse Svan-torens
Portaal    Georgië

Mestia (Georgisch: მესტიის მუნიციპალიტეტი, Mestiis moenitsipaliteti) is een gemeente in het noordwesten van Georgië met 9.213 inwoners (2024), gelegen in de regio Samegrelo-Zemo Svaneti. De gemeente heeft een oppervlakte van 3044,5 km² en komt ruwweg overeen met de historische regio Zemo Svanetië (Boven-Svanetië), die voornamelijk bevolkt wordt door Svaneten. De gelijknamige plaats is het bestuurlijke centrum van de gemeente. Mestia is in de 21e eeuw een populaire vakantiebestemming in Georgië, voor zowel de zomer als winter(sport). De rivier Engoeri kent zijn oorsprong in de gemeente.

Na het uiteenvallen van het Koninkrijk Georgië in de 15e eeuw braken er gevechten uit om de controle over Svanetië dat zich afsplitste van het Koninkrijk Imeretië. Een deel van Zemo Svanetië (Boven-Svanetië) vormde een onafhankelijk prinsdom onder het Dadesjkeliani-geslacht, een tak van de familie Gelovani, terwijl Kvemo Svanetië (Neder-Svanetië) dat oorspronkelijk geregeerd werd door de prinsen Gelovani, tijdelijk werd toegeëigend door en onderworpen aan het Mingreelse Dadiani-geslacht.

Het hoogstgelegen deel van Zemo Svanetië, rond het dorp Oesjgoeli, was een aparte clan-confederatie, Vrij-Svanetië geheten. Svanetië bleef door de geïsoleerde ligging en de strijdbare reputatie van de Svaneten betrekkelijk vrij van de Ottomaanse en Perzische gevechten om de controle over de losse Georgische koninkrijken.

Toen het Russische Rijk in de 19e eeuw Georgië steeds meer onder direct gezag stelde ontkwam ook Svanetië daar uiteindelijk niet aan, en in 1833 sloot het een protectoraat-verdrag met het Russische Rijk, waarmee het feitelijk werd ingelijfd.^{[lit 1][3]}

De Svanetische prinsen van het huis Dadesjkeliani verleenden steun aan de Ottomaanse strijdkrachten van Omar Pasja, die in 1855 tijdens de Krimoorlog de Georgische gebieden Abchazië en Mingrelië binnenviel. Rusland besloot toen een einde te maken aan de in hun ogen vijandige autonomie in Svanetië. De Russische strijdkrachten trokken het gebied in en arresteerden prins Konstantine Dadesjkeliani en zijn broer Alexander. Op de dag voor zijn verbanning naar Jerevan kreeg prins Konstantine ruzie met de Russische gouverneur-generaal van het gouvernement Koetais, prins Alexander Gagarin, en doodde hem en drie assistenten. Prins Konstantine werd vervolgens zelf geëxecuteerd.^{[4][lit 3]}

In 1858 kwam een einde aan de de facto autonomie van Svanetië toen het vorstendom werd afgeschaft en het gebied bestuurlijk werd ingedeeld naar Russische maatstaven. Svanetië was tot het einde van de 19e eeuw een zogeheten pri­stav­st­vo (при­став­ст­во), een speciaal district, toen het werd toegevoegd aan het oejezd Letsjchoemi van het gouvernement Koetais.^[5][6] Het oejezd was onderverdeeld in drie gemeentelijke districten (oetsjastok, Russisch: yча́сток), waar Boven-Svanetië (Mestia) er een van was als het oetsjatsjok Svanetië (Сванетскій участокъ, Svanetskiy oetsjastok).

In 1875 en 1876 brak verzet uit tegen de Russische overheersing, het afstaan van land en de extra belastingen. Er volgden protesten en Rusland zette troepen in tegen de provincie. Ondanks zware verliezen versloegen de Russische legereenheden uiteindelijk de rebellen in hun bolwerk Chalde.^[7]

Toen het Rode Leger in februari 1921 de Democratische Republiek Georgië binnenviel en het land onder Sovjet gezag had geplaatst, brak in de tweede helft van 1921 een opstand uit in Svanetië, die uiteindelijk in 1924 culmineerde in de Augustusopstand in Georgië.^{[8][lit 4]} Onder het Sovjet gezag werd de plaats Mestia het bestuurlijk centrum van het district Zemo Svanetië, wat in latere jaren werd omgevormd tot het rajon Mestia en sinds 2006 als een gemeente.

Nadat Georgië in 1991 weer onafhankelijk was geworden, kreeg het district te maken met eerst een grote instroom van Georgische vluchtelingen uit Abchazië via de Kodorivallei^[9] en daarna de economische crisis die het hele land raakte. Deze crisis leidde tot een sterke krimp van de bevolking. Het gebied kreeg daarnaast een slechte reputatie door banditisme, wetteloosheid en ontvoeringen. Na de Rozenrevolutie van 2003 werd ingezet op het herstellen van gezag en orde in het land. In voorjaar 2004 werd in Svanetië een grote operatie uitgevoerd om de georganiseerde misdaad aan te pakken,^[10] en werd het gebied rond Mestia tot een toeristische prioriteit verklaard.^[11] De weg naar Mestia werd vernieuwd,^[12] er werden wintersportgebieden geopend, het vliegveld van Mestia werd opgeknapt, en de plaats Mestia kreeg een flinke opknapbeurt.

Mestia ligt in het westelijke deel van de Grote Kaukasus en wordt begrensd door zowel de bergkam als diverse subgebergtes ervan. De gemeente grenst in het noorden aan Rusland op de bergkam van de Grote Kaukasus. Hier liggen de hoogste bergen van de gemeente, met de 5.203 meter hoge Sjchara als hoogtepunt. Dit is tevens de hoogste berg in Georgië. Andere prominente toppen op of bij de grens met Rusland zijn de Dzjanga (5051 m), de Sjota Roestaveli (4960 m), de Gistola (4860 m), de Tetnoeldi (4858 m), de kenmerkende Oesjba met twee pieken van 4.690 en 4.710 meter boven zeeniveau, de Lalveri (4350 m) en de Latsga (4091 m).

De zuidoostelijke grens van de gemeente met Lentechi wordt door het Svanetigebergte bepaald. In het westen grenst Mestia geheel aan Abchazië terwijl het zuidwestelijke deel aan Tsalendzjicha en Tsjchorotskoe grenst, waar het Svanetigebergte overgaat in het Egrisigebergte. De rivier Engoeri heeft in Mestia de oorsprong aan de voet van de Sjcharagletsjer, tien kilometer ten noordoosten van Oesjgoeli.^{[lit 5]}

Begin 2024 telde de gemeente Mestia 9.213 inwoners.^[2] Het aantal inwoners in de hoofdplaats Mestia daalde sinds 2014 met bijna 9%. De bevolking van de gemeente was volgens de volkstelling van 2014 praktisch mono-etnisch Georgisch (99,8%, vooral Svaneten) en bestond behoudens enkele tientallen jehova's (0,5%) vrijwel geheel uit Georgisch-Orthodoxen (98,7%).

Bevolkingsontwikkeling van de gemeente Mestia
	1897	1922	1926	1939	1959	1970	1979	1989	2002[13]	2014	2020	2023
Gemeente Mestia	-	-	11.179	16.314	16.311	17.801	17.442	14.776	14.248	9.316	9.440	9.213
Mestia	-	-	1.062	856	897	2.878	2.998	2.785	2.575	1.973	1.863	1.721
Verantwoording data: Bevolkingsstatistiek Georgië 1897 tot heden.[14][15][16] Noot:[13]

De gemeente Mestia is administratief onderverdeeld in 16 gemeenschappen (თემი, temi) met in totaal 156 dorpen (სოფელი, sopeli) en één 'nederzetting met stedelijk karakter' (დაბა, daba), het bestuurlijk centrum Mestia.^[1]

De gemeenteraad van Mestia (Georgisch: საკრებულო, sakreboelo) is het vertegenwoordigend orgaan dat elke vier jaar via een gemengd kiesstelsel wordt gekozen. Deze bestaat sinds 2021 uit 33 leden: 22 leden worden via een proportionele lijststem gekozen en 11 leden worden gekozen door middel van een districtenstelsel.^[18] In 2017 was de verhouding 15 proportioneel om 18 districtszetels.

Bij de gemeentelijke verkiezingen van oktober 2021 werd Kapiton Zjorzjoliani van de Georgische Droom partij met 64,2% van de stemmen voor herkozen tot burgemeester. Alle elf districtszetels zijn naar kandidaten van Georgische Droom gegaan. De Georgische Droom partij behaalde de meeste proportionele stemmen (61,5%), gevolgd door Verenigde Nationale Beweging (11,9%), Voor Georgië (7,4%), Lelo (6,1%) en Europees Georgië (3,3%). Acht partijen haalden de kiesdrempel van 3% niet.^[19][20]

Svanetië, de algemene benaming voor het gebied dat de gemeente Mestia omvat, is een populaire bestemming binnen Georgië, dat vooral berg-, natuurliefhebbers en wintersporters aantrekt. het gebied staat bekend om de zogeheten Svan-torens, torenwoningen die gebouwd zijn als verdedigingswerken. De meesten dateren uit de 9e tot 12e eeuw. Een Svan-toren is ongeveer 20 tot 25 meter hoog en heeft vier à vijf verdiepingen. De begane grond, waarvan de muren tot 1,5 meter breed zijn, heeft meestal geen deuren en geen ramen waarbij de ingang zich op een hoger niveau bevindt. Het bovenste deel van de toren is smaller dan het onderste en de breedte van de muren neemt naar boven toe af. Aan elke kant heeft de toren schietgaten. De Svan-torens maken deel uit van woongebouwen of staan vrijstaand.

Populaire bestemmingen:

• Mestia
• Oesjgoeli, een gemeenschap van meerdere dorpen en een van de hoogstgelegen permanent bewoonde dorpen in Europa op 2.100 meter hoogte.
• Hatsvali skigebied
• Tetnoeldi skigebied.
• Svaneti Museum, historisch en etnografisch museum in Mestia.^[23]

Mestia kent één nationale weg door de gemeente, de nationale route Sh7 die de gemeente met de rest van Georgië ontsluit. Deze weg volgt vanaf Zoegdidi de Engoeri stroomopwaarts en eindigt via de hoofdplaats Mestia bij Oesjgoeli. Feitelijk continueert de weg daar als Sh15 over de 2.620 meter hoge Zagari-pas naar Lentechi in Ratsja-Letsjchoemi en Kvemo Svaneti. Bij het plaatsje Tobari takt de Sh100 af naar de Kodorivallei in Abchazië, dat Georgië tot 2008 nog controleerde. In 2007 werd deze weg over de 2.630 meter hoge Chida-pas nog feestelijk geopend door de president.^[24]

Bij Mestia ligt een regionaal vliegveld waar vandaan naar Tbilisi (Natachtari) gevlogen kan worden.

• (ka) Website gemeente Mestia

Zie de categorie Mestia Municipality van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.