Foveauxaalscholver

Foveauxaalscholver
IUCN-status: Kwetsbaar[1] (2018)
Afbeelding van John Gerrard Keulemans (1898)
Taxonomische indeling
Rijk:Animalia (Dieren)
Stam:Chordata (Chordadieren)
Klasse:Aves (Vogels)
Orde:Suliformes
Familie:Phalacrocoracidae (Aalscholvers)
Geslacht:Leucocarbo
Soort
Leucocarbo stewarti
(Ogilvie-Grant, 1898)[2]
Originele combinatie
Phalacrocorax stewarti
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Portaal  Portaalicoon   Biologie
Vogels

De foveauxaalscholver (Leucocarbo stewarti) is een vogel uit de familie Phalacrocoracidae (Aalscholvers). De naam komt van de Straat Foveaux tussen het Zuidereiland en Stewarteiland (Nieuw-Zeeland). Daar broedt de vogel aan de kusten en op rotseilanden.

Taxonomie

De vogel werd in 1898 door William Robert Ogilvie-Grant onder de naam Phalacrocorax stewarti geldig beschreven.

Tot 2016 werd de foveauxaalscholver "Stewart Islandaalscholver" genoemd en beschouwd als ondersoort van de otagoaalscholver van de zuid- en oostkust van Zuidereiland. Volgens de resultaten van een uitgebreid onderzoek aan het mitochondriaal DNA en morfolgisch onderzoek aan botresten van exemplaren uit museumcollecties, kan deze ondersoort als een aparte soort kan worden beschouwd; BirdLife International (IUCN) maakt dit onderscheid niet.

Het proces van soortvorming vond waarschijnlijk plaats in het Pleistoceen voor de mens op Nieuw-Zeeland arriveerde. Door de lagere zeespiegel vormden de kleine (rots)eilanden rond Stewarteiland één geheel. De otagoaalscholver kwam toen veel verder noordelijk langs de oostkust van het Zuidereiland voor. De veel zuidelijker voorkomende foveauxaalscholver raakte geïsoleerd op de eilanden aan de zuidkust en rond Stewarteiland. De foveauxaalscholver vertoont een groter genetische diversiteit dan de otagoaalscholver.[3][4]

Herkenning

Deze aalscholver is gemiddeld iets kleiner dan de otagoaalscholver (65 tot 71 cm lang). De vogel is ook dimorf, dat wil zeggen dat er twee kleurvarianten bestaan, een zwart-wit gekleurde (50 tot 60% van de populatie) en een egaal bronskleurige variant (40 tot 50%). De eerste variant is zwart van boven en heeft een witte borst en buik en een brede, witte vleugelstreep. De andere kleurfase is zwart met een groenblauwe metaalglans in het verenkleed (bij de otagoaalscholver is het percentage bonte exemplaren 20 tot 30%). Beide vormen broeden samen. De poten zijn roze en aan de snavelbasis zit een oranjekleurig keelzak.[5]

Verspreiding en leefgebied

Deze soort komt voor aan rotskusten en op rotseilanden in het zuiden van het Nieuw-Zeelandse Zuidereiland en bij Stewarteiland.

Status

Op de Rode lijst van de IUCN worden de de foveauxaalscholver en otagoaalscholver (L. chalconotus) beschouwd als hetzelfde taxon. De grootte van deze populatie is in 2018 geschat op 3300-5300 vogels en de status is kwetsbaar.[1]

De bonte variant (links) en de zwarte variant (rechts)
Bronnen, noten en/of referenties
  1. a b (en) Foveauxaalscholver op de IUCN Red List of Threatened Species.
  2. (en) Cat. Birds Brit. Mus. 26 p.385
  3. (en) Rawlence, N.J. et al., 2016. Genetic and morphological evidence for two species of Leucocarbo shag (Aves, Pelecaniformes, Phalacrocoracidae) from southern South Island of New Zealand. Zoological Journal of the Linnean Society 177(3):676–694. DOI:10.1111/zoj.12376
  4. (en) Rawlence, N.J. et al, 2015. Geographically contrasting biodiversity reductions in a widespread New Zealand seabird. Molecular Ecology 24(18):4605-4616 DOI:10.1111/mec.13338
  5. Del Hoyo et al (red.). All birds of the world. Lynx Barcelona. ISBN 9788416728374